ECLI:NL:RBNHO:2024:5154 - PONT Zorg&Sociaal (2024)

Door de rechtbank vastgestelde feiten en omstandigheden
Op grond van de inhoud van het dossier en de bewijsmiddelen in de bijlage neemt de rechtbank de volgende feiten en omstandigheden als vaststaand aan.

Verklaringen van de aangevers [slachtoffer 2] en [slachtoffer 3]

Op 8 augustus 2020 tussen 03:08 uur en 03:20 uur heeft een woningoverval plaatsgevonden in de vrijstaande woning aan de [adres 2] in De Goorn, waarbij telefoons, sleutels en een envelop met een geldbedrag van € 3.000,00 zijn weggenomen. Vier mannen met bivakmutsen hebben de woning betreden. Zij hebben daartoe een ruit van de woning ingeslagen. Drie van hen hadden een breekijzer en de vierde dader had een vuurwapen. Aangever [slachtoffer 2] is tegen zijn lichaam en hoofd geslagen met een breekijzer en is tegen zijn hoofd geschopt. Toen hij zich wilde verdedigen is door de dader met het vuurwapen twee keer een schot gelost in de richting van het hoofd van [slachtoffer 2] . Aangeefster [slachtoffer 3] is bedreigd met het vuurwapen. Toen zij probeerde te vluchten, is zij door een vijfde dader uit het naast de woning gelegen weiland teruggehaald en teruggeleid naar de woning. Deze vijfde dader kwam uit de richting van het toegangshek van het perceel en droeg ook een bivakmuts. Op dat moment was [slachtoffer 2] in gevecht met de andere vier daders. De daders zijn uiteindelijk in een auto weggereden in de richting van Berkhout.

Koeienriem

Op 12 augustus 2020 werd door de aangevers in dit onderzoek een koeienriem afgegeven bij de politie. Deze koeienriem zat voor de overval bevestigd om het toegangshek. De aangevers hadden de koeienriem aangetroffen op het erf nabij de sloot. Op deze koeienriem is een DNA-mengprofiel aangetroffen met celmateriaal van minimaal vier personen. Uit onderzoek van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) volgt dat het DNA-profiel verkregen uit de bemonstering van de koeienriem, meer dan 1 miljard keer waarschijnlijker is wanneer de bemonstering DNA van [medeverdachte 1] en drie willekeurige onbekende personen bevat dan wanneer de bemonstering DNA bevat van vier willekeurige onbekende personen. De rechtbank gaat er op basis van deze onderzoeksresultaten van uit dat er DNA-materiaal van [medeverdachte 1] op de koeienriem aanwezig is.

Verklaring van de getuige [getuige 1]

Een ex-vriendin van [medeverdachte 1] genaamd [getuige 1] heeft een voor [medeverdachte 1] , [verdachte] en [medeverdachte 3] belastende verklaring afgelegd. Samengevat heeft zij verteld dat zij door [medeverdachte 1] en [medeverdachte 3] thuis is opgehaald en dat zij vervolgens naar het chalet van [medeverdachte 1] zijn gereden. Daarna zijn zij naar Obdam gereden waar [medeverdachte 3] een auto ophaalde, een Opel Astra met kenteken [kenteken 1] . Hierna zijn zij naar de woning van [verdachte] in Noord-Scharwoude gereden. Er waren wel een stuk of tien mensen, waaronder [medeverdachte 1] , [verdachte] , [medeverdachte 3] en een minderjarige jongen die ‘de Belg’ werd genoemd. Er werd heen en weer gelopen om te praten op de parkeerplaats. Er was een aparte sfeer. Iedereen was onrustig. [medeverdachte 1] bracht haar naar huis. Er reden toen drie andere personen mee van wie twee personen een donkere huidskleur hadden.

Op 9 augustus 2020 is [getuige 1] met [medeverdachte 1] naar Berkhout gereden. Zij stonden op een parkeerplaats tegenover de kerk in Berkhout. Toevallig kwam er ook nog politie langs en die heeft met [medeverdachte 1] gesproken. Daarna vertelde [medeverdachte 1] aan [getuige 1] dat hij wat ergs had gedaan en hij liet haar artikelen zien over de overval in De Goorn. Hij vertelde dat hij daarheen is geweest, dat zij naar binnen waren gegaan, dat er een raam was ingeslagen en dat hij buiten was gebleven en die mevrouw had tegengehouden die naar de buren wilde gaan. [medeverdachte 1] heeft haar toen verteld dat hij daarheen is gegaan met [verdachte] en [medeverdachte 3] en anderen die [getuige 1] niet kent. Volgens [getuige 1] heeft [medeverdachte 1] gezegd dat [verdachte] een pistool bij zich had en dat er in het plafond is geschoten. Er zou € 300,00 per persoon buit zijn gemaakt. Verder vertelde [medeverdachte 1] haar dat de Opel Astra enkele dagen voor de overval was gestolen met de sleutels er nog in, terwijl er boodschappen of zoiets werden uitgeladen.

Betrouwbaarheid van de verklaring van [getuige 1]

De rechtbank gaat om de volgende redenen uit van de juistheid van de verklaringen van [getuige 1] . Ten eerste lijkt [getuige 1] geen belang te hebben bij het afleggen van een valse verklaring. Ten tweede zijn haar verklaringen steeds consistent en gedetailleerd geweest. En ten derde zijn details uit haar verklaringen gecontroleerd en bevestigd. Zo blijken details die zij noemde omtrent de diefstal van de auto uit Obdam (sleutels nog in het voertuig, diefstal terwijl eigenaar spullen uit de auto naar zijn woning bracht) overeen te komen met de aangifte van de eigenaar van de auto. De rechtbank ziet ook verankering van de verklaring van [getuige 1] in het proces-verbaal van de politie waarin staat dat [medeverdachte 1] en zijn voertuig op 9 augustus 2020 om 01:11:36 uur zijn geraadpleegd via politiesysteem MEOS. De opsporingsambtenaar die deze controle verrichtte kon zich nog herinneren dat hij toen en daar een voertuig heeft gecontroleerd met een man en een vrouw erin.

De verklaring van [getuige 1] wordt ook ondersteund door andere bewijsmiddelen, zoals de hierna te noemen verklaring van [medeverdachte 6] (‘de Belg’) en historische verkeersgegevens van de telefoon van [medeverdachte 3] .

Verklaring van [medeverdachte 6]

heeft verklaard dat hij in augustus 2020 in de woning van [verdachte] verbleef. Op foto’s herkende hij [medeverdachte 2] , [naam 3] (een vriend van [medeverdachte 2] ), [verdachte] en [medeverdachte 3] . Zij hielden zich volgens [medeverdachte 6] bezig met onder andere overvallen. [medeverdachte 6] vertelde dat [medeverdachte 2] , [naam 3] en [verdachte] naar de camping van [medeverdachte 1] zijn gegaan en dat [medeverdachte 3] de bestuurder was. [medeverdachte 1] was eerder die dag langs geweest en sprak met [verdachte] over de “camper” van [medeverdachte 1] . Nadat [medeverdachte 1] was vertrokken, kwamen [medeverdachte 2] en [naam 3] naar de woning van [verdachte] en vertelde [verdachte] aan hen dat hij een tip had gehad en dat hij ook een camper had waar ze konden schuilen. Die nacht gingen zij met elkaar op pad.

Verklaring van [medeverdachte 1]

is bij de politie meerdere keren als verdachte gehoord. Hij heeft aanvankelijk ontkend dat hij wetenschap had van de woningoverval en heeft zich in de volgende verhoren op zijn zwijgrecht beroepen. Pas vanaf zijn vijfde verhoor, meer dan twee jaar na de overval, is hij gaan verklaren over zijn betrokkenheid daarbij. In die verhoren heeft hij ook belastend verklaard over de verdachte en de medeverdachten. Ook heeft hij, zowel in hoedanigheid als getuige als in hoedanigheid van verdachte, verklaringen afgelegd ten overstaan van de rechter-commissaris.

Betrouwbaarheid van de verklaring van [medeverdachte 1]

De verdediging heeft betoogd dat de verklaringen van [medeverdachte 1] moeten worden uitgesloten van het bewijs, omdat hij op diverse punten wisselend, inconsistent en/of in strijd met de waarheid heeft verklaard. Dit maakt de verklaringen van [medeverdachte 1] ongeloofwaardig en onbetrouwbaar, aldus de verdediging.

Verder heeft [medeverdachte 1] gezegd dat hij niet heeft gezien dat zijn mededaders bivakmutsen droegen, terwijl de aangevers verklaarden dat de vijf daders die zij hebben gezien allemaal een bivakmuts droegen.

De verklaring van [medeverdachte 1] dat hij na de overval afstand heeft genomen van de dadergroep en is gaan lopen totdat zij weg waren, past niet bij de registraties van de stappenteller op zijn telefoon. Door de stappenteller zijn namelijk geen stappen geregistreerd van 02:41 uur tot 04:07 uur. De verdachten moeten echter al rond half vier zijn terug gekomen bij het chalet. Dat volgt uit de camerabeelden van de vluchtauto, de reistijd van de plaats van het delict tot camping [camping] en uit de omstandigheid dat de telefoon van [medeverdachte 3] om 03:38 uur een zendmast aanstraalde die dekking geeft aan het chalet van [medeverdachte 1] .

Ondersteuning voor de verklaring van [medeverdachte 1]

Uit Snapchatgegevens van de telefoon van [medeverdachte 1] blijkt dat hij op 7 augustus 2020 om 21:10 uur een bericht heeft verzonden vanaf een locatie in de nabije omgeving van de woning van [verdachte] aan de [adres 8] in Noord-Scharwoude. Dat bevestigt dat hij in de uren voor de overval bij de woning van [verdachte] was. Verder wordt dit deel van de verklaring van [medeverdachte 1] in belangrijke mate ondersteund door de getuigenverklaringen van [getuige 1] en [medeverdachte 6] . Dat ook [medeverdachte 3] daar aanwezig was wordt bevestigd door diens telefoongegevens. Van 21:16 uur tot 21:27 uur maakte die telefoon verbinding met een zendmast die dekking geeft aan de woning van [verdachte] . De telefoon van [medeverdachte 3] maakte daarna een reisbeweging in de richting van Heerhugowaard, waarna de telefoon om 23:34 uur weer onder de dekking van een zendmast in Noord-Scharwoude valt. Dit past bij de verklaring van [medeverdachte 1] dat hij samen met [medeverdachte 3] , [getuige 1] in Hoorn heeft opgehaald, waarna zij weer zijn teruggegaan naar de woning van [verdachte] .

De telefoongegevens van [medeverdachte 3] bevestigen ook de verklaring van [medeverdachte 1] dat [medeverdachte 3] aanwezig is geweest bij de woningoverval, dat zij vanaf het chalet van [medeverdachte 1] zijn vertrokken en daar na de overval ook weer zijn teruggekeerd. De telefoon van [medeverdachte 3] straalt immers vanaf 02:27 uur de zendmast aan die dekking geeft aan het chalet van [medeverdachte 1] . Om 03:13 uur, dus gedurende de periode dat de overval in De Goorn werd gepleegd, maakt de telefoon van [medeverdachte 3] verbinding met de zendmast aan de Wieder 23 in De Goorn. Deze mast geeft dekking aan de plaats van het delict. Om 03:38 uur, dus zo’n 18 minuten na afloop van de overval, straalt de telefoon van [medeverdachte 3] weer aan bij de zendmast die dekking geeft aan het chalet van [medeverdachte 1] .

De verklaring van [medeverdachte 1] dat [verdachte] zou hebben geschoten wordt ondersteund door forensisch bewijs. De linker onder- en bovenarm en de linkerzijde van het gelaat en oor van aangever [slachtoffer 2] zijn bemonsterd. Uit het rapport schotrestenonderzoek van 26 april 2022 volgt dat de deskundige het zeer veel waarschijnlijker acht dat op die bemonsteringen schotresten aanwezig zijn, dan dat op die bemonsteringen geen schotresten aanwezig zijn. De rechtbank gaat er daarom van uit dat op het lichaam van [slachtoffer 2] schotresten aanwezig waren.

Dat de deskundige vervolgens op basis van zijn beschouwing, beschikbare literatuur en de ervaring op het NFI in eerdere onderzoeken tot de bewijskracht “veel waarschijnlijker” komt, wijst er naar het oordeel van de rechtbank op dat in de onderzoeken Mainz, Ararat en Waltrop is geschoten met hetzelfde vuurwapen.

De theoretische mogelijkheid dat is geschoten met eenzelfde soort wapen acht de rechtbank hoogst onwaarschijnlijk, omdat dan dezelfde (verschillende) soorten munitie in dezelfde volgorde moeten zijn verschoten. De rechtbank neemt hierbij ook het volgende in ogenschouw.

Uit de bewijsmiddelen blijkt dat in zes bemonsteringen op het wapen dat bij [naam 1] is aangetroffen, DNA-materiaal is aangetroffen dat afkomstig kan zijn van [verdachte] . De bewijskracht van de overeenkomsten met het profiel van [verdachte] ligt telkens tussen circa 1,3 miljoen tot meer dan 1 miljard keer waarschijnlijker dat DNA van [verdachte] in de bemonsteringen aanwezig is, dan de kans dat het DNA betreft van een willekeurige, niet aan hem verwante persoon.
Dit vormt in beginsel een sterke aanwijzing dat [verdachte] het vuurwapen heeft vastgehouden. [verdachte] heeft ter terechtzitting de mogelijkheid geopperd dat zijn DNA-materiaal op het vuurwapen is gekomen doordat hij wel eens een tasje aan [naam 1] heeft uitgeleend. De rechtbank is van oordeel dat de enkele suggestie van secundaire overdracht – bij gebrek aan enige concretisering en onderbouwing en mede in het licht bezien van de overige bewijsmiddelen – onvoldoende is om de sterke aanwijzing te ontzenuwen. Hierbij acht de rechtbank ook de exacte locatie van het DNA-materiaal van [verdachte] op het wapen van belang, namelijk op de binnenkant van de trommelashouder van het wapen.

Op dit wapen is ook DNA-materiaal aangetroffen (in bemonstering #27) dat van [medeverdachte 6] afkomstig kan zijn. Uit deze bemonstering is een DNA-mengprofiel van minimaal twee donoren verkregen. Het DNA-profiel van [medeverdachte 6] komt overeen met dit DNA-mengprofiel. Het DNA-profiel is meer dan 1 miljard keer waarschijnlijker wanneer – kort gezegd – [medeverdachte 6] één van de donoren is dan wanneer dit niet zo is. [medeverdachte 6] heeft in zijn getuigenverhoor bij de rechtercommissaris hierover verklaard dat het wapen van [verdachte] is en dat hij in de woning van [verdachte] een foto van dit wapen heeft gemaakt, wat deze DNA-match zou kunnen verklaren. [medeverdachte 6] heeft slechts kort bij [verdachte] verbleven in de periode rondom de woningoverval in De Goorn in augustus 2020, zodat zijn DNA toen op dat wapen terecht moet zijn gekomen.

De rechtbank leidt uit het vorenstaande af dat bij de woningoverval in De Goorn is geschoten met hetzelfde wapen als in de onderzoeken Ararat en Waltrop, dat er DNA-materiaal van [verdachte] op dit wapen is aangetroffen en dat [verdachte] in augustus 2020 over dit vuurwapen beschikte.

Conclusie betrouwbaarheid van de verklaring van [medeverdachte 1]

De Snapchatgegevens van [medeverdachte 1] , de zendmastgegevens van de telefoon van [medeverdachte 3] , de verklaringen van de aangevers, [getuige 1] en [medeverdachte 6] en het forensisch bewijs bevestigen de verklaring van [medeverdachte 1] in die mate, dat de rechtbank zijn verklaring – voor zover deze voor het bewijs wordt gebruikt – betrouwbaar en geloofwaardig acht.

Uit de bewijsmiddelen en met name de verklaringen van [medeverdachte 1] en [medeverdachte 6] leidt de rechtbank af dat de verdachte één van de vier daders is geweest die de woning van [slachtoffer 2] en [slachtoffer 3] binnen is gegaan. De verdachte is de dader geweest die de schoten heeft gelost. De verdachte heeft dus een actieve rol gehad bij de woningoverval en hij kan om die reden als medepleger van de woningoverval worden aangemerkt.

De rechtbank komt dan ook tot een bewezenverklaring van het medeplegen van diefstal met (bedreiging met) geweld.

Zaaksdossier Oberhof gaat over een overval op een tankstation in Nieuwe Niedorp op 9 augustus 2020, dus één dag na de overval in De Goorn (onderzoek Mainz). Naast de verdachte zijn [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] als verdachten van deze overval aangemerkt. [medeverdachte 6] is al eerder door de rechtbank veroordeeld voor zijn betrokkenheid bij deze overval. De getuige [getuige 2] , een ex-vriendin van [verdachte] , heeft een voor deze drie verdachten en [medeverdachte 6] belastende verklaring afgelegd. De verdediging van [verdachte] heeft bepleit dat haar verklaring niet voor het bewijs mag worden gebruikt. Daar zal de rechtbank eerst op beslissen. Vervolgens zal de rechtbank onder 4.3.2.2 bespreken welk bewijs er tegen de verdachte is en tot welke conclusie dat leidt.

4.3.2.1 Ten aanzien van het verzoek tot bewijsuitsluiting

De verdediging heeft primair betoogd dat de verklaringen van de getuige [getuige 2]n

Het verweer van de verdediging ziet ook op diverse andere getuigen, maar hun verklaringen zijn niet relevant voor het onderzoek Oberhof en worden daarom hier niet genoemd.

van het bewijs moeten worden uitgesloten, omdat tijdens het verhoor van deze getuige bij de rechtercommissaris het ondervragingsrecht van de verdediging dusdanig is ingeperkt dat sprake is van een inbreuk op het recht van de verdachte op een eerlijk proces ex artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (hierna: EVRM). Daartoe heeft de verdediging aangevoerd dat:
a) de rechter-commissaris niet de bevoegdheid had om het stellen van bepaalde vragen door de verdediging te beletten,
b) de rechter-commissaris de vragen van de verdediging niet had mogen beletten omdat deze vragen ertoe strekten informatie te verkrijgen die van belang was voor de waardering van de betrouwbaarheid en de bruikbaarheid van de verklaringen van de getuige.

In het geval dat de verklaringen van [getuige 2] wel door de rechtbank voor het bewijs worden gebruikt verzoekt de verdediging in de gelegenheid te worden gesteld de belette vragen alsnog aan de getuige te stellen.
De rechtbank verwerpt het verweer en overweegt daartoe als volgt.

De beslissing van de rechter-commissaris
In het proces-verbaal van 14 september 2023 heeft de rechter-commissaris haar beslissing tot het beletten van bepaalde vragen van de verdediging aan te verhoren getuigen als volgt gemotiveerd:
“Inleidende vragen over voorbereiding op het getuigenverhoor bij de rechter-commissaris zal de rechter-commissaris toestaan. Inhoudelijke vragen over de verhoren van de getuige bij de politie die in het dossier zitten zal zij eveneens toestaan.

Vragen over sfeer van verhoor/contacten, duur, waar het plaatsvond, wie erbij aanwezig waren etc. zal de rechter-commissaris beletten. Ook de volgende vragen zal zij beletten: of een getuige zich vrij voelt om te verklaren, hoe vaak een getuige met de politie heeft gesproken (en vervolgvragen daarover: hoe die gesprekken verliepen, waar en hoe deze plaatsvonden, wie daarbij aanwezig waren etc.) en of er door politie of justitie afspraken met een getuige zijn gemaakt (over bijvoorbeeld beveiliging, de wijze van verhoren, tipgeld en/of anonimiteit), of vragen van die aard of strekking.

De rechter-commissaris overweegt dat het haar taak is om uiterste voorzichtigheid te betrachten in verband met de bedreigde getuige. Zij is van oordeel dat het laten stellen van de voornoemde vragen al gevolgen zou kunnen hebben voor de bedreigde getuige. Met de officieren van justitie is zij van oordeel dat een getuige door mimiek of snel antwoord geven namelijk al iets kan prijsgeven waardoor de bedreigde getuige in gevaar kan komen . Om die reden zal de rechter-commissaris op voorhand het stellen van voornoemde vragen beletten.

Zij verzoekt de raadslieden voorafgaand aan een getuigenverhoor, vragen aan haar te overleggen zodat zij deze op voorhand kan beoordelen. De rechter-commissaris zal per getuige in een proces-verbaal van bevindingen vastleggen welke vragen zij op voorhand heeft belet.”
In het proces-verbaal van 23 oktober 2023 heeft de rechter-commissaris melding gemaakt van haar beslissing tot het (op voorhand) beletten van bepaalde vragen van de verdediging aan specifiek de getuige [getuige 2] in verband met de bescherming van de bedreigde getuige.

ad a): Bevoegdheid tot het beletten van bepaalde vragen
Op grond van artikel 187b, eerste lid, Sv kan – voor zover hier van belang – de rechtercommissaris ambtshalve beletten dat aan enige vraag door de verdachte of diens raadsman gedaan, gevolg wordt gegeven.
Hoewel in artikel 187b, eerste lid, Sv staat dat de rechter-commissaris kan beletten dat ‘aan een vraag gevolg wordt gegeven’ volgt de rechtbank de verdediging niet in haar standpunt dat de rechter-commissaris niet de bevoegdheid had om ‘het stellen van bepaalde vragen’ (op voorhand) te beletten. De rechtbank is van oordeel dat de opvatting van de verdediging een te formalistische benadering oplevert van de wettelijke bevoegdheden van de rechtercommissaris, die geen recht doet aan de omstandigheden in de onderhavige zaak. Uit voornoemd proces-verbaal van 23 oktober 2023 blijkt dat de verdediging de vragen die zij aan de getuige [getuige 2] wenste te stellen voorafgaand aan het verhoor aan de rechtercommissaris heeft voorgelegd. De beoordeling van de vragen door de rechtercommissaris heeft hierdoor op voorhand kunnen plaatsvinden en niet pas nadat de verdediging de vragen feitelijk aan de getuige had gesteld. Een gang van zaken waarbij de rechter-commissaris telkens zou toestaan dat de verdediging de vraag aan de getuige stelt, maar vervolgens direct de getuige belet om op die vraag antwoord te geven, is naar het oordeel van de rechtbank een nutteloze exercitie die geen enkel redelijk doel dient. Daar komt bij dat een dergelijke gang van zaken het risico met zich brengt dat de getuige na het stellen van de vraag al antwoord geeft – zij het verbaal of non-verbaal – voordat de rechtercommissaris kans ziet dit te beletten. De rechtbank is dan ook van oordeel dat de rechter-commissaris niet slechts kon beletten dat door de getuige gevolg werd gegeven aan een (gestelde) vraag, maar ook de bevoegdheid had om op voorhand het stellen van bepaalde vragen door de verdediging te beletten.

Mogelijkheid van dubbeltelling
De rechtbank begrijpt de motivering van de rechter-commissaris zo dat bepaalde vragen zijn belet om te voorkomen dat de identiteit van de anonieme bedreigde getuige (hierna: getuige X) bekend zou (kunnen) worden. De beslissing komt dus voort uit het idee dat door het stellen van de vragen aan ‘gewone’ getuigen de kans bestaat dat informatie over de identiteit van getuige X wordt achterhaald. Dit kan het geval zijn in de situatie dat getuige X óók onder eigen naam een verklaring heeft afgelegd. De rechtbank zal daarom eerst onderzoeken of in de onderhavige zaak sprake zou kunnen zijn van een (inhoudelijke) dubbeltelling van verklaringen en overweegt daartoe als volgt.

ad b): Gegronde reden voor het beletten van bepaalde vragen

De rechtbank dient vervolgens te beoordelen of de bescherming van getuige X een gegronde reden is voor het beletten van de vragen aan ‘gewone’ getuigen. Artikel 187b Sv stelt geen eisen aan de vragen die de rechter-commissaris mag beletten. Met artikel 187b, eerste lid, Sv is voor de rechter-commissaris een gelijke voorziening getroffen als voor de zittingsrechter geldt op grond van artikel 293, eerste lid, Sv. Laatstgenoemd artikel heeft tot doel te voorkomen dat een getuige moet antwoorden op vragen die overbodig zijn, hem nadeel kunnen berokkenen of waardoor diens goede naam wordt aangetast en is van belang bij getuigen wier (beperkte) anonimiteit dient te worden gewaarborgd. De rechtbank is van oordeel dat het voorgaande niet alleen van toepassing is op de getuige die op dat moment wordt verhoord, maar ook op andere getuigen die in de strafzaak een rol spelen.
Ook uit de jurisprudentie van de Hoge Raad leidt de rechtbank af dat het voorkomen van de onthulling van de identiteit van een anonieme getuige en de daarmee samenhangende veiligheidsrisico’s voor die getuige redenen kunnen zijn om bepaalde vragen aan (andere) getuigen te beletten.n

vgl. HR 2 maart 1982, NJ 1982/460 en HR 5 oktober 1982, NJ 1983/297.

De rechtbank is, gelet op het voorgaande, van oordeel dat de rechter-commissaris de vragen van de verdediging aan ‘gewone’ getuigen heeft mogen beletten met het oog op de bescherming van getuige X. Nu de rechter-commissaris de vragen heeft belet ter waarborging van de anonimiteit van de bedreigde getuige, bestond er geen ruimte voor een verdere (inhoudelijke) beoordeling van de vraag, in die zin of deze vraag van belang kon zijn voor enige in de strafzaak te nemen beslissing.

Gebruik van de verklaringen voor het bewijs
De rechtbank volgt de verdediging niet in haar standpunt dat door het beletten van de vragen het ondervragingsrecht dusdanig is ingeperkt dat sprake is van een (ontoelaatbare) inbreuk op het recht op een eerlijk proces ex artikel 6 EVRM. De rechtbank is van oordeel dat het beletten van de vragen door de rechter-commissaris niet tot gevolg heeft dat de verdediging geen voldoende behoorlijke en effectieve mogelijkheid tot ondervraging van de getuige heeft gehad. Van een significante inperking van het ondervragingsrecht is in dit geval geen sprake. Daarbij heeft de rechtbank meegewogen enerzijds de aard van de vragen die door de rechtercommissaris zijn belet en anderzijds de mogelijkheden die de verdediging wél heeft gehad om de getuige te bevragen op de belastende onderdelen uit diens verklaring en de mate waarin de getuige de vragen heeft beantwoord. Dat er tijdens de ondervraging van de getuige bepaalde vragen zijn belet, heeft daarom niet tot gevolg dat de verklaringen van de getuige niet voor het bewijs kunnen worden gebruikt.

Door de rechtbank vastgestelde feiten en omstandigheden

Op grond van de inhoud van het dossier en de bewijsmiddelen in de bijlage neemt de rechtbank de volgende feiten en omstandigheden als vaststaand aan.

Op 9 augustus 2020 omstreeks 15:45 uur heeft er een gewapende overval plaatsgevonden op een tankstation in Nieuwe Niedorp. De overvallers hebben daarbij de medewerker van het tankstation bedreigd met een (op een) vuurwapen (gelijkend voorwerp) en er zijn geld en sigaretten weggenomen.

De overval op het tankstation is gepleegd door vier mannen. De vier mannen kwamen vanuit de richting van de rotonde aanrijden in een personenauto van het merk Opel voorzien van het kenteken [kenteken 1] . Deze auto is op 4 augustus 2020 gestolen in Obdam en is ook gebruikt bij de woningoverval in De Goorn, die een dag voor de overval op het tankstation heeft plaatsgevonden. De auto reed met opvallend hoge snelheid in de richting van de ingang van de winkel. Voordat de auto volledig tot stilstand was gebracht, werd de deur aan de passagierszijde geopend. Drie mannen stapten één voor één uit de auto en gingen achter elkaar aan de winkel van het tankstation binnen. Zij droegen allen gezichtsbedekking. Eén man bleef in de auto achter het stuur zitten. Hij droeg ook gezichtsbedekking en had een lichte huidskleur. De drie mannen renden direct naar de medewerker die achter de balie stond. De mannen zeiden op harde toon tegen de medewerker dat hij de kassa moest openmaken. Nadat de medewerker de kassa had geopend, pakte de eerste man (hierna: overvaller 1) geld uit de lade. De tweede man (hierna: overvaller 2) voegde zich bij overvaller 1 achter de balie en richtte een (op een) vuurwapen (gelijkend voorwerp) op de medewerker. Overvaller 2 droeg een trainingsbroek. Tegen de medewerker werd op harde toon gezegd dat hij op de grond moest gaan liggen. De medewerker hield zijn handen omhoog en bewoog zich naar de grond. Ook overvaller 2 haalde geld uit de kassa. De derde man (hierna: overvaller 3) vroeg de medewerker naar de kluis. Overvaller 3 droeg een vest of jas met op de achterkant een afbeelding van een doodshoofd met daaronder in witte letters geschreven “Philipp Plein”. Overvallers 1 en 2 liepen door naar het magazijn. In het magazijn stond overvaller 1 bij de Marlboro sigaretten met een volle plastic tas in zijn hand, waaruit een slof sigaretten stak. Overvaller 2 richtte weer het (op een) vuurwapen (gelijkend voorwerp) op de medewerker die op de grond moest gaan liggen. Overvaller 1 sloeg bij vertrek met een slof sigaretten op het hoofd van de medewerker. Overvaller 2 droeg een (met geld gevulde) geldcassette. De overvallers verlieten de winkel en stapten in de auto die klaar stond, waarna de chauffeur met hoge snelheid wegreed.

De rechtbank ziet zich voor de vraag gesteld of wettig en overtuigend kan worden bewezen dat de verdachte één van de vier overvallers is geweest.

Verklaring van [medeverdachte 6]
[medeverdachte 6] heeft bekend dat hij één van de vier overvallers op het tankstation is geweest. [medeverdachte 6] heeft uitgebreid en gedetailleerd verklaard over de wijze waarop het tankstation is overvallen en met wie hij de overval heeft gepleegd.

De rechtbank vat de verklaringen van [medeverdachte 6] zo samen dat hij de overval op het tankstation heeft gepleegd met [medeverdachte 3] , [verdachte] en [medeverdachte 4] . [medeverdachte 3] was de bestuurder van de auto. [medeverdachte 6] ging met [verdachte] en [medeverdachte 4] de winkel van het tankstation binnen. [medeverdachte 6] heeft zichzelf op de camerabeelden aangewezen als de man met de trui van het merk Philipp Plein met op de achterkant een afbeelding van een doodshoofd (overvaller 3). [medeverdachte 4] droeg de trainingsbroek (overvaller 2). [verdachte] was overvaller 1, aldus [medeverdachte 6] . Na de overval hebben de verdachten bij eetgelegenheid [bedrijf] in Opmeer de kassalades opengemaakt en de buit onder hen verdeeld. Vervolgens zijn zij allen teruggekeerd in de woning van [verdachte] , waar de pakjes sigaretten zijn “uitgehaald”.

De rechtbank stelt vast dat [medeverdachte 6] bij de politie aanvankelijk niet heeft verklaard over de identiteit van de vierde man met wie hij de overval heeft gepleegd. Op 9 oktober 2023 heeft [medeverdachte 6] bij de rechter-commissaris alsnog een verklaring afgelegd over de identiteit van deze man. [medeverdachte 6] was ten tijde van dit verhoor reeds onherroepelijk veroordeeld voor de overval op het tankstation, waardoor hij zich niet (langer) op het verschoningsrecht kon beroepen. [medeverdachte 6] heeft – als beëdigd getuige – verklaard dat de vierde man klein was en dat hij hem zonder bivakmuts heeft gezien in de woning van [verdachte] . Na het tonen van een foto van [medeverdachte 4] heeft [medeverdachte 6] stellig verklaard dat hij ( [medeverdachte 4] ) degene was die samen met hen in de auto zat. De rechtbank begrijpt de verklaring van [medeverdachte 6] dus zo dat [medeverdachte 4] de vierde man was met wie hij de overval heeft gepleegd. Op de vraag waarom hij eerder alleen [verdachte] en [medeverdachte 3] noemde en pas bij de rechter-commissaris over de betrokkenheid van [medeverdachte 4] heeft verklaard, heeft [medeverdachte 6] geantwoord: “ik ben bang voor die mensen” en “op dit moment bescherm ik liever mezelf dan hem”. De rechtbank ziet in de enkele omstandigheid dat [medeverdachte 6] pas later de naam van [medeverdachte 4] heeft genoemd geen aanleiding om te twijfelen aan de juistheid van die verklaring. Ook anderszins ziet de rechtbank geen reden om te twijfelen aan de verklaring van [medeverdachte 6] . De rechtbank acht de verklaring van [medeverdachte 6] dan ook geloofwaardig en betrouwbaar.

Verklaring van de getuige [getuige 2]
De verdediging heeft betoogd dat de verklaringen van de getuige [getuige 2] moeten worden uitgesloten van het bewijs, omdat zij op belangrijke onderdelen inconsistent heeft verklaard.

De rechtbank vat de verklaringen die [getuige 2] aflegde bij de politie over deze overval als volgt samen. [medeverdachte 3] , [verdachte] , [medeverdachte 4] en [medeverdachte 6] hebben het tankstation overvallen. [medeverdachte 3] was de bestuurder van de auto. [getuige 2] heeft de andere verdachten herkend op de camerabeelden van de overval. [getuige 2] heeft [verdachte] herkend als de man die als eerste bij de kassa stond (overvaller 1), [medeverdachte 4] als de man met het vuurwapen (overvaller 2) en [medeverdachte 6] als de man met de trui met een afbeelding van een doodshoofd op de rug (overvaller 3). Toen [getuige 2] die avond – de dag van haar moeders verjaardag – thuiskwam in de woning van [verdachte] , waren de vier verdachten daar ook. [getuige 2] zat erbij toen zij de berichtgeving over de overval bekeken en (met elkaar) bespraken dat zij zichzelf daarop herkenden.

De rechtbank acht de verklaring van [getuige 2] – voor zover deze voor het bewijs wordt gebruikt – betrouwbaar, omdat deze voldoende gedetailleerd en concreet is en op essentiële onderdelen steun vindt in de (betrouwbaar geachte) verklaring van [medeverdachte 6] . De rechtbank stelt vast dat [medeverdachte 6] en [getuige 2] gelijkluidend hebben verklaard over de identiteit en de rol van de betrokken personen bij de overval en elkaar om die reden in relevante mate (over en weer) ondersteunen. Ook over andere wezenlijke onderdelen hebben zij eenduidig verklaard. Zo hebben zij beiden verklaard dat [medeverdachte 6] tijdens de overval een trui droeg die van [verdachte] was, dat na de overval alle verdachten (uiteindelijk) zijn teruggekeerd in de woning van [verdachte] en dat daar toen allemaal pakjes sigaretten lagen. De verklaring van [getuige 2] vindt tevens steun in objectief bewijsmateriaal, namelijk in de historische verkeersgegevens van telefoonnummers in gebruik bij [medeverdachte 3] en [medeverdachte 4] . Daaruit blijkt dat hun mobiele telefoons die avond een zendmast hebben aangestraald die dekking geeft aan de woning van [verdachte] .

De rechtbank heeft oog voor het feit dat [getuige 2] bij de rechter-commissaris heeft verklaard dat [verdachte] degene was die het vuurwapen vasthield. De rechtbank acht deze inconsistentie in haar verklaring echter niet onverklaarbaar, nu [getuige 2] tijdens de verhoren bij de politie telkens haar herkenningen heeft uitgesproken na het bekijken van de bewegende beelden van de overval (eerste verhoor) dan wel de stills van die beelden (tweede verhoor). Tijdens het verhoor bij de rechter-commissaris – ongeveer één jaar na de verhoren bij de politie – heeft [getuige 2] enkel vanuit haar herinnering geantwoord, zonder dat haar daarbij film- en/of fotomateriaal is voorgehouden. [getuige 2] heeft wel nogmaals bevestigd dát [verdachte] en [medeverdachte 4] beiden betrokken waren bij de overval op tankstation. Voornoemde omstandigheid doet naar het oordeel van de rechtbank daarom op zichzelf geen afbreuk aan de betrouwbaarheid van de verklaringen die zij aflegde bij de politie.

De rechtbank zal, gelet op het voorgaande, de verklaring die [getuige 2] aflegde bij de politie voor het bewijs gebruiken.

Conclusie ten aanzien van het bewijs
De rechtbank komt op grond van de bewijsmiddelen tot de conclusie dat de verdachte één van de vier overvallers is geweest van de overval op het tankstation. Hij is overvaller 1, de overvaller die als eerste bij de kassa stond.

De rechtbank acht dus het medeplegen van diefstal met (bedreiging met) geweld wettig en overtuigend bewezen.

4.3.2.3 Vrijspraak van medeplegen van afpersing

Uit het bewijs volgt dat geld en sigaretten zijn weggenomen. Niet gebleken is dat de medewerker van het tankstation door (bedreiging met) geweld is gedwongen om geld of goederen af te geven aan de daders. De rechtbank spreekt de verdachte daarom vrij van (het medeplegen van) afpersing.

4.3.3.1 Bewijsoverweging

Door de rechtbank vastgestelde feiten en omstandigheden

Op grond van de inhoud van het dossier en de bewijsmiddelen in de bijlage neemt de rechtbank de volgende feiten en omstandigheden als vaststaand aan.

Verklaringen van de aangevers [slachtoffer 6] en [slachtoffer 7]
Op 30 december 2020 heeft ‘s nachts een gewapende overval plaatsgevonden in een woning aan de [adres 4] in Dreumel (Gelderland). De bewoners lagen te slapen toen vier mannen hun slaapkamer betraden. De mannen droegen allen gezichtsmaskers en handschoenen. Twee mannen hadden een vuurwapen vast en richtten deze op de aangevers. Eén man dreigde met een hamer te slaan en een ander was in het bezit van een luchtbuks, die aangever [slachtoffer 6] herkende als de zijne. De mannen riepen telkens om geld. De mannen bonden de handen en de voeten van de aangevers vast met tiewraps. Aangever [slachtoffer 6] kreeg meermaals een vuurwapen tegen het hoofd gezet. Aangeefster [slachtoffer 7] werd aan haar haren van het bed getrokken en kreeg twee klappen in haar gezicht. De gehele woning werd overhoop gehaald en er is een ravage achtergelaten. Uiteindelijk werd – onder meer – een geldbedrag, een portemonnee, sieraden en een Audi A8 voorzien van het kenteken [kenteken 2] weggenomen.

De rechtbank ziet zich voor de vraag gesteld of wettig en overtuigend kan worden bewezen dat de verdachte (als medepleger) betrokken is geweest bij deze overval.

Route weggenomen Audi A8 met kenteken [kenteken 2]
Op camerabeelden gemaakt op het terrein van de aangevers is te zien dat op 30 december 2020 omstreeks 02:36 uur de koplampen aangaan van een personenauto van het merk Audi die op het terrein staat geparkeerd en dat het portier aan de bestuurderszijde open staat. Vervolgens lopen drie personen in de richting van het voertuig. Eén van hen draagt twee boodschappentassen. De drie personen nemen plaats in het voertuig, waarna deze omstreeks 02:37 uur wegrijdt. De rechtbank begrijpt dat dit de Audi A8 van de aangevers voorzien van het kenteken [kenteken 2] betreft.

Het kenteken [kenteken 2] is later die nacht twee keer vastgelegd door een ANPR-camera.n

Afkorting voor Automatic Number Plate Recognition (automatische kentekenplaatherkenning).

Hieruit blijkt dat de Audi A8 zich om 03:26 uur bevond op de A27 ter hoogte van Nieuwegein en vervolgens om 03:47 uur op de kruising van de N702 met de Polderdreef in Almere-Buiten.

De rechtbank stelt op basis hiervan vast dat (in ieder geval) drie van de overvallers in de Audi A8 van de aangevers zijn weggereden van de plaats van het delict. Naast de weggenomen Audi A8 is er nog een tweede auto – een Audi A8 of S8 met valse kentekenplaten met het kenteken [kenteken 3] – betrokken geweest bij de woningoverval in Dreumel. De voertuigen zijn – uiteindelijk – samengekomen in Almere-Buiten.

Link tussen de overval en [medeverdachte 3]
Uit het dossier blijkt dat de aangevers (goede) bekenden zijn van de vader van [medeverdachte 3] . [medeverdachte 3] is in het verleden meermaals bij de woning van de aangevers in Dreumel geweest.

Uit de politiesystemen blijkt dat [medeverdachte 3] vanaf 12 december 2020 een Audi A8, voorzien van het kenteken [kenteken 4] , op zijn naam heeft staan. Op 23 december 2020 werd [medeverdachte 3] als bestuurder van deze auto door de politie gecontroleerd.

De rechtbank stelt op basis hiervan vast dat [medeverdachte 3] (ongeveer) één week voor de overval de beschikking heeft gehad over zowel een voertuig van hetzelfde merk en type als de vluchtauto als de valse kentekenplaten die op de vluchtauto waren bevestigd.

Zendmastgegevens van [medeverdachte 3]
Uit het politieonderzoek is gebleken – en door de verdediging niet betwist – dat [medeverdachte 3] ten tijde van de overval de gebruiker was van het telefoonnummer [telefoonnummer] . Uit de historische verkeersgegevens van dat telefoonnummer blijkt dat de telefoon op 29 december 2020 van 20:54 uur tot 22:11 uur een zendmast heeft aangestraald die dekking geeft aan de woning van [verdachte] . Vervolgens heeft de telefoon een reisbeweging gemaakt naar Amsterdam. Van 23:23 uur tot 23:46 uur heeft de telefoon een zendmast aangestraald die (onder meer) staat gericht op de Bok de Korverweg en de [adres 9] in Amsterdam. Dit laatste adres betreft het adres waar [medeverdachte 2] ten tijde de overval woonachtig was. Hierna heeft de telefoon op 30 december 2020 om 00:52 uur een zendmast aangestraald in Lith (Gelderland). Tijdens de overval heeft de telefoon geen verbindingen geregistreerd. De telefoon heeft om 03:24 uur een zendmast aangestraald in Vianen en vervolgens om 03:52 uur in Almere. Beide zendmastlocaties zijn naar voren gekomen in de netwerkmeting uitgevoerd op de route Dreumel-Almere. Van 04:43 uur tot 04:58 uur heeft de telefoon een zendmast aangestraald in Lelystad. Vanaf 06:45 uur heeft de telefoon contact gemaakt met zendmasten in de regio West-Friesland.

De rechtbank stelt op basis van de zendmastgegevens vast dat [medeverdachte 3] zich op 30 december 2020 om 00:52 uur – kort voor de overval – in de nabije omgeving van Dreumel (Gelderland) heeft bevonden, terwijl hij woonachtig is in West-Friesland (NoordHolland). De verbindingen om 03:24 uur in Vianen en 03:52 uur in Almere passen qua tijdstip en locatie bij de twee ANPR-registraties van de weggenomen Audi A8. De vader van [medeverdachte 3] heeft een autobedrijf aan de [adres 10] in Almere, gelegen op het industrieterrein De Vaart. De eerdergenoemde N702 is een aanrijroute naar dit industrieterrein. De verbindingen van 04:43 uur tot 04:58 uur in Lelystad sluiten aan bij de locatie – een vaart in Lelystad – waar de portemonnee van de aangeefster enige tijd na de overval is teruggevonden.

Algemene overweging over de interpretatie van chatberichten
De politie heeft onderzoek gedaan naar verschillende telefoons die onder de verdachte en onder de medeverdachten in beslag zijn genomen. De politie heeft uit het telefoontoestel van [medeverdachte 2] een groot aantal chatberichten uit de applicatie WhatsApp veiliggesteld. Een deel van de berichten was verwijderd van de telefoon. De politie heeft de verwijderde berichten kunnen herstellen, maar hierbij is wel de woordvolgorde ‘gescrambled’ (verwisseld).

De rechtbank kan meestal niet zonder meer aannemen dat geschreven chatberichten over bepaalde strafbare gedragingen gaan, als dat door de betrokkenen wordt ontkend. Dat kan alleen dan, als die gesprekken maar voor één uitleg vatbaar zijn. Dat is bijvoorbeeld het geval als de verdachte daarin zelf met zoveel woorden zegt dat hij die strafbare gedragingen heeft gepleegd. Als dat niet zo is, zijn die gesprekken dus voor meerdere uitleg vatbaar. Dat hoeft die gesprekken niet onbruikbaar te maken voor het bewijs, maar wel moet de rechtbank dan voorzichtig zijn bij het geven van een interpretatie van die gesprekken. Die voorzichtigheid brengt mee dat goed moet worden gekeken naar de inhoud en het onderling verband van die gesprekken en naar het verband met andere bewijsmiddelen. Bij dat onderzoek kan ook van belang zijn wat over de deelnemers aan de gesprekken, of over anderen die in die gesprekken ter sprake komen , nog meer is gebleken. Bijvoorbeeld als is gebleken dat zij op de één of andere manier bij het strafbare feit betrokken zijn, kan dat meewegen bij de interpretatie van de gesprekken. Verder kan het feit dat de verdachte zich beroept op zijn zwijgrecht ten aanzien van de betekenis van de chatberichten soms
– afhankelijk van hoeveel bewijs er tegen hem in het dossier zit – in zijn nadeel werken. Dat kan ook zo zijn als hij een verklaring over de gesprekken aflegt die niet te verifiëren is.

Geen aannemelijke verklaring voor de chatberichten van de verdachte(n)
De rechtbank stelt vast dat de verdachte zowel tijdens de verhoren bij de politie als de behandeling ter terechtzitting is geconfronteerd met de chatberichten in het dossier en de uitleg die de politie daaraan heeft gegeven. De verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat de chatgesprekken gingen over de oogst dan wel de verkoop van hennep (wiet).
De rechtbank concludeert – bij gebrek aan enige concretisering en onderbouwing en mede in het licht bezien van de overige bewijsmiddelen – dat de verdachte hiermee geen aannemelijke verklaring voor of uitleg aan de inhoud en strekking van de door hem gevoerde chatgesprekken heeft gegeven. Ook de medeverdachten zijn met deze berichten geconfronteerd, maar hebben geen enigszins aannemelijke interpretatie van de chatberichten geboden.

De rechtbank zal hierna de relevante chatgesprekken uit het dossier bespreken.

Chatberichten over de aankoop van de Audi A8

Op 4, 11 en 13 december 2020 bespreken [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] met elkaar de aankoop van twee voertuigen. Op 4 december 2020 zegt [medeverdachte 2] dat een auto (“bak”) moet worden geregeld (“fixen”) en dat ze dan kunnen gaan “happen”. Op 11 december 2020 laat [medeverdachte 3] weten dat hij een A8 kan ophalen voor € 3.000,00 (“3k”). [medeverdachte 2] zegt even later dat hij “bang” heeft gesproken die met “denna” was en dat het een goede prijs (“goeie”) is. [medeverdachte 3] schrijft “laat ze daarom wat regelen”, waarop [medeverdachte 2] antwoordt dat hij “bang” heeft gezegd “opschieten”. Op 13 december 2020 schrijft [medeverdachte 3] “die gaat nu naar m’n vader” en hij laat weten op een (andere) auto een aanbetaling te hebben gedaan, maar nog steeds een geldbedrag mist van “bang”. [medeverdachte 2] schrijft “we gaat dat regelen met die snotaap”. [medeverdachte 3] antwoordt “ja want dan hebben we 7 serie en a8”. [medeverdachte 2] zegt “we hadden nu gewoon twee waggie” en “gaan we het allemaal van hem afhalen”.
De rechtbank merkt hierbij op dat “bang” een bijnaam van [verdachte] is en dat [medeverdachte 4] ook wel “Denna” wordt genoemd.

De rechtbank leidt uit de inhoud van de gesprekken – bezien in de context van de rest van het dossier – af dat wordt gesproken over de aankoop van de Audi A8 en de BMW 735i (7 serie) die respectievelijk vanaf 12 december 2020 en 21 december 2020 op naam van [medeverdachte 3] hebben gestaan. De rechtbank stelt vast dat [medeverdachte 2] initiërend en actief betrokken is geweest bij de aankoop van de twee voertuigen. De rechtbank begrijpt dat de afspraak was dat niet alleen [medeverdachte 3] de auto’s zou bekostigen, maar dat ook anderen hieraan zouden meebetalen. De auto’s waren niet alleen het eigendom van [medeverdachte 3] , zoals blijkt uit de gebezigde woordkeuze in de berichten (“we”). Die conclusie vindt steun in het chatgesprek tussen [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] op 26 augustus 2021, waarin [medeverdachte 4] zegt – althans, zo begrijpt de rechtbank het bericht – dat de Audi A8 op naam van [medeverdachte 3] “van ons allemaal is”. De Audi A8 is specifiek gekocht om mee te “happen”, wat volgens de verklaring van [medeverdachte 2] bij de politie betekent het proberen bij te verdienen (van geld).

Chatberichten vóór de overval

Op 21 december 2020 vraagt [medeverdachte 2] aan [medeverdachte 3] of iedereen klaar (“ready”) is voor volgende week (“next week”) en zegt hij dat hij “honger” heeft. [medeverdachte 3] antwoordt “ik ook”.

Op 25 december 2020 schrijft [medeverdachte 2] naar [verdachte] dat maandag “aan” is, waarop [verdachte] antwoordt “zie je snel”. [verdachte] zegt “goede dingen”, wat [medeverdachte 2] bevestigt met dat hij “ready” is. [verdachte] zegt dan “nieuwe wagie ook daar”.

Op 28 december 2020 chat [medeverdachte 4] met zijn vriend [getuige 3] . De politie heeft dit gesprek aangetroffen op de telefoon van [getuige 3] . Omdat deze berichten niet waren verwijderd, heeft de politie de oorspronkelijke berichten – dus zonder dat de woordvolgorde is veranderd – veiliggesteld. [getuige 3] schrijft dan “bigday”, waarop [medeverdachte 4] antwoordt “jaa we gaan in de avond” en “hoop goed daar”.

Op 28 december 2020 schrijft [medeverdachte 2] naar [medeverdachte 3] dat vandaag de “big day” is, wat [medeverdachte 3] bevestigt. Om 17:51 uur stuurt [medeverdachte 2] een locatie naar [medeverdachte 3] “bok de korverweg”, “grote parkeerplaats”. Om 18:52 uur zegt [medeverdachte 3] “morgen 100 procent”.

Op 29 december 2020 schrijft [medeverdachte 3] naar [medeverdachte 2] “vuurwerk vanavond”, wat [medeverdachte 2] bevestigt met “vanavond 100”. [medeverdachte 3] zegt “jackpot”. Om 17:19 uur kunnen [medeverdachte 3] en [medeverdachte 2] “babous” niet bereiken. [medeverdachte 2] denkt dat hij misschien “bij zijn vrouwtje thuis” is. [medeverdachte 3] zegt dat “hij weet wat gaande is”. [medeverdachte 2] zegt “geen stress”. Om 21:07 uur laat [medeverdachte 2] weten dat hij nu naar Amsterdam gaat rijden. Om 23:05 uur geeft [medeverdachte 2] de locatie door “bok de korverweg”. Om 23:16 uur zegt [medeverdachte 3] “ben er”, waarop [medeverdachte 2] antwoordt “wacht effe op me ik ga nu komen ”. De rechtbank leidt hieruit af dat de afspraak op 29 december 2020 wel is doorgegaan.

Chatberichten na de overval
Op 30 december 2020 om 10:49 uur schrijft [medeverdachte 4] aan [getuige 3] “ben net ene uur terug maar lag er niet iedereen 2 kop per man” en “hij had het echt niet”. Om 18:20 uur stuurt [medeverdachte 4] een schermafbeelding van een chatgesprek met ‘Krpie’ ( [medeverdachte 3] ), waarin staat geschreven “ik moet zo met me pa naar die man dus niemand moet me appen tot gehoor van mij snap je”. [medeverdachte 4] schrijft “die man heeft vermoedens”. [getuige 3] vraagt “kende hij jullie”, waarop [medeverdachte 4] antwoordt “neee”.

Interpretatie van de chatberichten

Naar het oordeel van de rechtbank staat buiten kijf dat de chatberichten die zijn verzonden na de overval betrekking hebben op de woningoverval in Dreumel. Het berichtenverkeer sluit immers naadloos aan op wat zich na de overval heeft afgespeeld. Hiertoe overweegt de rechtbank dat aangever [slachtoffer 6] direct na de overval aan de politie ter plaatse heeft verteld dat hij vrijwel zeker wist wie één van de verdachten was. De volgende dag heeft aangever [slachtoffer 6] aan de politie laten weten dat dit vermoeden ziet op [medeverdachte 3] (“de zoon van [naam 5] ”). Aangever [slachtoffer 6] is in de avond van 30 december 2020 naar Noord-Holland gereden om zijn vermoeden met [naam 5] te bespreken en bij hun huisadres naar [medeverdachte 3] op zoek te gaan. Op 30 december 2020 om 21:56 uur vraagt [naam 5] via de chat aan [medeverdachte 3] om naar huis te komen , zodat zij samen naar aangever [slachtoffer 6] (“mijn naamgenoot”) kunnen gaan. [medeverdachte 3] antwoordt om 22:01 uur “morgen gaan we erheen”.
De berichten van [medeverdachte 4] dat het “er niet lag” en “hij het echt niet had” passen bovendien bij de uitgesproken verwachting van de overvallers dat er een ton (€ 100.000,-) in de woning van de aangevers zou moeten liggen, maar dit niet het bedrag is dat uiteindelijk is weggenomen.

In het verlengde hiervan komt de rechtbank – kijkend naar de inhoud en het onderling verband van de gesprekken en het verband met de overige bewijsmiddelen – tot de conclusie dat ook de chatberichten die de verdachten vóór de overval met elkaar hebben uitgewisseld, zoals hierboven beschreven, zien op (de voorbereiding van) de woningoverval in Dreumel. Hierbij weegt mee wat over de deelnemers aan de gesprekken nog meer bekend is geworden, zoals de reeds besproken DNA-match tussen de bemonstering van de tiewrap en het DNAprofiel van [verdachte] en de zendmastgegevens van [medeverdachte 3] . Verder weegt mee dat
– zoals hiervoor in paragrafen 4.3.1.1 en 4.3.2.2 is overwogen – de verdachte enkele maanden eerder met (enkele van) de medeverdachten twee andere gewapende overvallen heeft gepleegd.

Afreizen naar de plaats van het delict
De verdediging heeft ter terechtzitting aangevoerd dat niet kan worden vastgesteld dat de verdachte op 29 december 2020 is opgehaald door [medeverdachte 3] . De verdediging heeft de suggestie geopperd dat [medeverdachte 3] alleen bij de verdachte thuis was om benodigdheden (wapens en/of tiewraps) op te halen. De verdachte heeft hier zelf echter geen enkele verklaring over afgelegd. Het dossier bevat ook geen aanknopingspunten voor dit scenario. De rechtbank komt op basis van de bewijsmiddelen tot de conclusie dat de verdachte door [medeverdachte 3] is opgehaald en is meegereden naar de plaats van het delict.

Conclusie ten aanzien van het bewijs
De rechtbank is van oordeel dat de bewijsmiddelen tot geen andere conclusie kunnen leiden dan dat de verdachte het ten laste gelegde feit samen met de medeverdachten heeft gepleegd. Aan die conclusie draagt bij dat de verdachte voor geen van de bovenstaande feiten en omstandigheden een aannemelijke, ontzenuwende verklaring heeft gegeven.

Zaaksdossier Zwenkau

Een week na de overval in Dreumel wordt een woning overvallen in Avenhorn. Deze woningoverval op 7 januari 2021 heeft de onderzoeksnaam Zwenkau gekregen. Voor deze overval worden dezelfde vier verdachten vervolgd: de verdachte, [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] .

Door de rechtbank vastgestelde feiten en omstandigheden

Op grond van de inhoud van het dossier en de bewijsmiddelen in de bijlage neemt de rechtbank de volgende feiten en omstandigheden als vaststaand aan.

Verklaringen van de aangevers [slachtoffer 8] en [slachtoffer 9]

In de nacht van 7 januari 2021 vond rond 01:30 uur in een woning aan [adres 5] in Avenhorn een gewapende woningoverval plaats, waarbij onder meer contant geld, een portemonnee met inhoud en autosleutels zijn weggenomen. Aangever [slachtoffer 8] is edelsmid van beroep en heeft een werkplaats aan huis. [slachtoffer 8] en zijn partner [slachtoffer 9] lagen te slapen toen drie mannen met bivakmutsen de woning betraden. Twee van de daders hadden een vuurwapen. [slachtoffer 8] heeft in zijn slaapkamer met de overvallers gevochten en is onder andere op zijn hoofd geslagen met een hard voorwerp. [slachtoffer 9] is haar partner komen helpen en heeft ook met de overvallers gevochten. Toen [slachtoffer 9] haar partner [slachtoffer 8] wilde helpen, is de derde overvaller die rechts naast het hoofdeinde van het bed stond, met een wapen op haar afgekomen. Hij heeft een vuurwapen tegen haar hals gedrukt en heeft geschoten. [slachtoffer 8] en [slachtoffer 9] zijn bij de overval gewond geraakt en naar het ziekenhuis gebracht. De daders zijn uiteindelijk in een auto weggereden.

Letsel van aangeefster [slachtoffer 9]

Gebleken is dat [slachtoffer 9] een groot gat in haar hals had en dat sprake was van een schotwond. Uit het dossier blijkt dat [slachtoffer 9] tot op heden (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt is en – onder meer – blijvende tinnitus heeft opgelopen, zodat de rechtbank vaststelt dat bij [slachtoffer 9] sprake is van zwaar lichamelijk letsel als bedoeld in artikel 82 Sr.

De vraag die de rechtbank moet beantwoorden, is of de verdachte een strafrechtelijke betrokkenheid heeft gehad als medepleger bij de ten laste gelegde woningoverval en de poging tot gekwalificeerde doodslag. Daarbij is het volgende relevant.

Interpretatie van de chatberichten
Uit het dossier en de bewijsmiddelen volgt dat er tussen de verdachte en de medeverdachten, en tussen de verdachten en anderen, berichten zijn uitgewisseld die verband lijken te houden met de woningoverval in Avenhorn. Door de verdediging is betoogd dat niet kan worden vastgesteld dat deze chatberichten gaan over (de voorbereiding en/of afhandeling van) de ten laste gelegde overval. Aangevoerd is dat voorzichtig moet worden omgegaan met de interpretatie van de in het dossier aanwezige berichten. In dit verband verwijst de rechtbank allereerst naar hetgeen hiervoor inzake onderzoek Millet in het algemeen is opgemerkt over de interpretatie van chatberichten. Dit algemene kader is ook hier van toepassing.

De rechtbank stelt ook met betrekking tot deze overval vast dat de verdachte zowel tijdens de verhoren bij de politie als de behandeling ter terechtzitting is geconfronteerd met de chatberichten in het dossier en de uitleg die de politie daaraan heeft gegeven. De verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat waar hij spreekt over gold of goldies dat hij spreekt over de in-/verkoop van hasj die ‘Ketama Gold’ wordt genoemd.
De rechtbank concludeert – bij gebrek aan enige concretisering en verifieerbare onderbouwing en mede in het licht bezien van de overige bewijsmiddelen – dat de verdachte hiermee geen aannemelijke verklaring over of uitleg heeft gegeven aan de inhoud en strekking van door hem gevoerde chatgesprekken. Ook de medeverdachten hebben geen enigszins aannemelijke verklaring voor de chatgesprekken gegeven.

De rechtbank zal hierna ingaan op de relevante berichten uit het dossier.

Goud, Gol(d)(ies), Goudsmit
Zoals gezegd is [slachtoffer 8] edelsmid van beroep en had hij een werkplaats aan huis, met een kluis met daarin zijn voorraad goud en zilver. Tussen de verschillende verdachten en ook met anderen worden er eind december 2020, begin januari 2021 berichten gewisseld, waarin gesproken wordt over goud, gol en goldies. Zo zegt [naam 6] (een bekende van de verdachten) tegen [medeverdachte 2] op 20 december 2020: “Morgen of overmorgen ga ik die ene” (…) “die Goud”. [medeverdachte 2] zegt dan “Is cool, check hem goed”. Op 23 december 2020 zegt [verdachte] tegen [medeverdachte 2] : “up ook niet wat goldies dan doen”. Op 3 januari 2021 zegt [medeverdachte 2] tegen [naam 3] : “Tamara gaan we die gol doen”. De rechtbank gaat ervan uit dat waar er in deze berichten wordt gesproken over ‘die Goud’, ‘Goldies’ en ‘Gol’, dat er dan wordt gesproken over ‘de goudsmid’, refererend aan het beroep van [slachtoffer 8] . Voor deze interpretatie is doorslaggevend dat [medeverdachte 4] op 6 januari 2021 expliciet de benaming goudsmid gebruikt. Hij zegt namelijk tegen [getuige 3] dat hij vanavond “een goeie torri heeft, bij goldies goudsmit in osso”. De rechtbank begrijpt dit bericht zo dat [medeverdachte 4] hier spreekt over een overval (torri) op een goudsmid in huis (in osso), welke overval dus ook daadwerkelijk die nacht heeft plaatsgevonden.

De enkele niet nader onderbouwde en dus niet verifieerbare stelling van de verdachte dat deze chats over hasj gaan, wordt gelet hierop als ongeloofwaardig terzijde gesteld.

Vluchtauto
Uit de bewijsmiddelen volgt dat op basis van onderzoek naar camerabeelden die zijn opgenomen in de omgeving van de plaats van het delict, de politie de vermoedelijke vluchtauto heeft geïdentificeerd. Uit onderzoek van de politie en navraag bij (twee ervaren medewerkers van) een BMW-dealer volgt dat de vluchtauto een BMW 7-serie van rond het bouwjaar 2000 betrof. Volgens RDW-gegevens had [medeverdachte 3] een dergelijke auto vanaf
21 december 2020 op zijn naam staan. Uit een vergelijking van de vluchtauto met de auto van [medeverdachte 3] , kan worden geconcludeerd dat dit dezelfde auto betreft. De rechtbank ziet steun voor die conclusie in de WhatsApp-berichten tussen [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] van 13 december 2020. De rechtbank heeft hiervoor in het onderzoek Millet overwogen dat deze berichten gaan over het aanbetalen en het inleggen van geld voor een BMW 7-serie en een Audi A8. Bij de woningoverval in het onderzoek Millet, waarbij de verdachte ook betrokken is geweest, was sprake van het gebruik van een Audi A8 als vluchtauto. In het onderhavige onderzoek is dus gebruik gemaakt van een BMW 7-serie, te weten de BMW van [medeverdachte 3] met kenteken [kenteken 5] .

Op basis van deze gesprekken stelt de rechtbank vast dat in ieder geval [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] actief betrokken zijn geweest bij de aanschaf van de gebruikte vluchtauto. Ook gaat de rechtbank er op grond van de bewijsmiddelen van uit dat [medeverdachte 3] die avond de chauffeur is geweest van deze auto.
[medeverdachte 2] in de nacht van 6 op 7 januari 2021 naar Noord-Holland
Uit in het dossier aanwezige ARS-gegevens is op te maken dat een voertuig (Audi A2) met kenteken [kenteken 6] , op 6 januari 2021 rond 23:40 uur (dus in de uren voorafgaand aan de overval in Avenhorn) over de N242, vanaf de Omval in Alkmaar in de richting van Heerhugowaard/Broek op Langedijk rijdt. Dit voertuig stond op naam van de moeder van [medeverdachte 2] , maar werd ook door hem gebruikt. De rechtbank gaat er dan ook van uit dat [medeverdachte 2] die avond naar Noord-Holland is gekomen.

Uit berichten tussen [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] van die avond tussen 19:40 uur en 20:00 uur leidt de rechtbank af dat [medeverdachte 4] aan [medeverdachte 2] vraagt of hij hem kan ophalen. Als [medeverdachte 2] dan reageert dat dat lastig is, vraagt [medeverdachte 4] of [medeverdachte 2] hem daarna wel kan afzetten, omdat er dan geen bus meer rijdt. Uit deze berichten leidt de rechtbank af dat [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] van plan zijn om die avond samen iets te ondernemen.

Dit kan ook worden afgeleid uit Telegram-berichten die zijn verzonden tussen [medeverdachte 2] en zijn ex-vrouw [naam 7] op 8 januari 2021. Uit deze berichten blijkt dat [naam 7] boos was op [medeverdachte 2] , omdat hij in de nacht van 7 januari 2021 weg is gegaan. [medeverdachte 2] zegt – onder meer – tegen [naam 7] : “Ma, ik heb gezegd ik ga iets doen maar het gaat niet laat worden” en “Ik heb je zelf sorry gezegd gisteren Ma”. [naam 7] reageert dan met: “Jij had tegen mij gezegd dat jij naar die kerels gaat. Jij had zelfs gezegd dat jij tegen ze gaat zeggen dat jouw kind alleen thuis is”. [medeverdachte 2] zegt dan: “ja daarom zijn we vroeg gegaan”. Ook hieruit volgt dat sprake was van een afspraak en een plan om iets te ondernemen.

Daar komt bij dat [getuige 3] tegenover de rechter-commissaris heeft verklaard dat [medeverdachte 4] hem heeft verteld over de overval in Avenhorn op een goudsmid, dat [medeverdachte 4] daarbij betrokken was, dat [medeverdachte 4] mee naar binnen is gegaan, dat er is geschoten en dat hij heeft gehoord dat er iemand in zijn vinger is gebeten. Deze verklaring van [getuige 3] wordt onderbouwd door chatgesprekken tussen [getuige 3] en [medeverdachte 4] uit die periode, zodat de rechtbank voorbij gaat aan de verklaring van [medeverdachte 4] dat [getuige 3] niet naar waarheid zou hebben verklaard.

Uit het voorgaande concludeert de rechtbank dat [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] op 6 januari 2021 chatberichten hebben gestuurd over vervoer en het kunnen ophalen van [medeverdachte 4] , dat [medeverdachte 2] die avond naar Noord-Holland is gereden en dat [medeverdachte 4] bij de uitvoering van de overval een actieve rol had.

DNA-match [verdachte] op schroevendraaier
Na de overval is in de slaapkamer van [slachtoffer 8] naast het hoofdeinde van zijn bed, aan de rechterkant (gezien vanaf het voeteneinde), een schroevendraaier gevonden die niet van de bewoners was. Uit onderzoek is gebleken dat deze schroevendraaier is weggenomen bij de overval in onderzoek Millet, een week eerder (in de nacht van 30 december 2020 in Dreumel, Gelderland). De schroevendraaier is bemonsterd. Uit vergelijkend DNA-onderzoek aan de bemonstering van het heft van de schroevendraaier volgt dat een relatief grote hoeveelheid DNA afkomstig kan zijn van [slachtoffer 8] , en dat een relatief kleine hoeveelheid DNA van [slachtoffer 7] (slachtoffer onderzoek Millet) en van [verdachte] afkomstig kan zijn. Voor bemonstering van het gehele heft rondom is de bewijskracht ten aanzien van [verdachte] berekend. Het verkregen DNA-mengprofiel van deze bemonstering kan verklaard worden door een bijdrage van DNA van zowel drie als vier personen. De berekening van de bewijskracht is daarom zowel uitgevoerd onder de aanname dat er drie, als onder de aanname dat er vier niet-verwante personen DNA hebben bijgedragen aan deze bemonstering. Wat betreft het DNA-mengprofiel is, ongeacht of er drie of vier personen DNA hebben bijgedragen, het minimaal 150 duizend keer waarschijnlijker wanneer de bemonstering DNA bevat van [verdachte] en twee of drie willekeurige onbekende personen, dan wanneer de bemonstering DNA bevat van drie of vier willekeurige onbekende personen.

De rechtbank concludeert hieruit – met inachtneming van het onderstaande en de rest van het dossier – dat [verdachte] donor is van het celmateriaal op het heft van de schroevendraaier.

De verdediging heeft ter zitting betoogd dat het celmateriaal op de schroevendraaier geen daderspoor betreft. De verdediging heeft ook aangevoerd dat een schroevendraaier een makkelijk verplaatsbaar object is en dat sprake kan zijn van secundaire overdracht.
De rechtbank is met de verdediging van oordeel dat het celmateriaal op de schroevendraaier niet met zekerheid als een daderspoor kan worden aangemerkt. De rechtbank acht hierbij van belang dat de overvallers tijdens de overval handschoenen droegen. Dit betekent echter niet dat de aanwezigheid van het celmateriaal op de schroevendraaier niet redengevend is voor het bewijs van de betrokkenheid van de verdachte. Feit blijft immers dat celmateriaal van de verdachte is aangetroffen op een voorwerp dat is achtergebleven op de plaats van het delict. De rechtbank is van oordeel dat dit feit in beginsel een sterke aanwijzing oplevert dat de verdachte (fysiek) op de plaats van het delict aanwezig is geweest. De verdediging heeft slechts – in zeer algemene bewoordingen – de theoretische mogelijkheid van secundaire overdracht opgeworpen. De verdachte heeft ter terechtzitting niet meer verklaard dan dat zijn celmateriaal mogelijk via omgang met andere personen op de schroevendraaier terecht is gekomen. De rechtbank is van oordeel dat de enkele suggestie van secundaire overdracht
– bij gebrek aan enige concretisering en onderbouwing en mede in het licht bezien van de overige bewijsmiddelen – onvoldoende is om de sterke aanwijzing voor betrokkenheid van de verdachte te ontzenuwen. Daar komt nog bij dat de bewuste schroevendraaier zeer kort voor de onderhavige overval, een week eerder, is weggenomen bij een andere overval waarbij de verdachte betrokken is geweest. De genoemde theoretische mogelijkheid van overdracht moet in dat geval in deze week hebben plaatsgevonden. De verdachte heeft niet concreet gemaakt wanneer, waar of hoe zijn DNA-materiaal in die korte periode op de schroevendraaier terecht kan zijn gekomen.

Letsel van [verdachte]
[slachtoffer 8] heeft verklaard dat hij wakker werd gemaakt met een hand op zijn keel en een pistool tegen zijn hoofd gedrukt. [slachtoffer 8] heeft toen de hand van de dader die naast hem stond gepakt, de hand waarmee de dader het wapen vasthield, en heeft heel hard in zijn vinger gebeten.

De getuige [getuige 2] heeft tegenover de politie verklaard over letsel aan de vinger van [verdachte] . Zij heeft verklaard dat [verdachte] op een avond dat hij iets ging doen in zijn vinger is gebeten. Volgens haar waren zijn vinger en nagel kapot, de wijs- of middelvinger aan zijn rechterhand. Ze heeft verklaard dat de helft van zijn nagel eraf was gebeten, ze heeft het over een scheurachtige afdruk. Ook heeft [getuige 2] bij de politie gewezen op foto’s en een filmpje op haar Snapchat van respectievelijk 9 januari 2021 en 10 februari 2021, waarop volgens haar een verkleuring aan de vinger van [verdachte] is te zien. Bij de rechter-commissaris is [getuige 2] bij deze verklaring gebleven en heeft zij nog een nadere toelichting gegeven. Zij heeft verklaard dat zij de vinger heeft verzorgd en dat er bloeddruppels in de woning lagen. Zij heeft ook verklaard dat [verdachte] er lang last van heeft gehad.

Betrouwbaarheid van de verklaring van [getuige 2]

De verdediging heeft gesteld dat de verklaringen van de getuige [getuige 2] moeten worden uitgesloten van het bewijs, omdat zij op belangrijke onderdelen niet duidelijk, wisselend en inconsistent heeft verklaard. Dit verweer wordt om de navolgende redenen verworpen.

Hoewel [getuige 2] over verschillende onderwerpen niet altijd eenduidig of consistent heeft verklaard, maakt dit niet dat haar verklaring in het geheel niet betrouwbaar zou zijn. De rechtbank acht de verklaring van [getuige 2] – voor zover deze voor het bewijs wordt gebruikt – betrouwbaar, omdat deze voldoende gedetailleerd en concreet is en op essentiële onderdelen steun vindt in ander bewijsmateriaal. Met betrekking tot deze overval geldt dat de verklaring van [getuige 2] voldoende ondersteuning vindt in de aangifte, als ook in het feit dat DNA van [verdachte] is aangetroffen op een schroevendraaier op de plaats van het delict. Daarnaast is van belang dat uit de bewijsmiddelen blijkt dat, hoewel een forensisch arts vanwege de kwaliteit van de afbeeldingen niet kan vaststellen of sprake is van een bijtwond, de verbalisant wel heeft waargenomen dat op afbeeldingen uit januari en februari 2021 een verkleuring is te zien aan de rechter middelvinger van [verdachte] . Ook dit onderbouwt de verklaring van [getuige 2] .

Uit het vorenstaande concludeert de rechtbank, in samenhang bezien met de overige bewijsmiddelen, dat [verdachte] bij de overval letsel aan zijn vinger heeft opgelopen.

Telegram-berichten binnen geschoten
Uit de aangifte van [slachtoffer 9] en het schotrestenonderzoek, als ook het forensisch onderzoek aan de woning volgt dat [slachtoffer 9] in de slaapkamer in de hals is geschoten. In Telegram-berichten tussen [medeverdachte 2] en [naam 7] van 8 januari 2021 valt te lezen dat [naam 7] boos is op [medeverdachte 2] omdat hij in de nacht van 7 januari 2021 weg was. Zij zegt samengevat dat ze het er niet mee eens is en dat ze moet nadenken. [medeverdachte 2] reageert dan als volgt:
“Ma kijk wat je wilt doen
Mij nu laten vallen
Wat er ook gebeurd moet je mij door dik en dun steunen
Daarin laat je mij al zien
Ik heb niet op iemand geschoten
Gewoon daarbinnen wat schoten gelost
Vanzelfsprekend moeten we rustig blijven nu.”
Uit het vorenstaande blijkt dat [medeverdachte 2] een dag na de overval tegen zijn ex-vrouw zegt dat hij op niemand heeft geschoten, maar dat er gewoon daarbinnen wat schoten zijn gelost. Deze uitlatingen van [medeverdachte 2] passen bij hetgeen tijdens de overval heeft plaatsgevonden en passen bij het scenario dat [medeverdachte 2] één van de drie daders was die in de woning zijn binnengedrongen.

Letsel van [medeverdachte 2]
Uit de aangiftes van [slachtoffer 8] en [slachtoffer 9] blijkt dat zij zich hevig hebben verzet tegen de overvallers. Zo beschrijft [slachtoffer 8] dat hij is gaan vechten en heeft geprobeerd te raken wat hij raken kon. [slachtoffer 9] geeft aan dat zij een man bij de deur van de slaapkamer zag staan, met de rug naar haar toe, en dat zij gigantisch op hem is gaan inbeuken.

Uit verschillende chatberichten leidt de rechtbank af dat [medeverdachte 2] omstreeks 7 januari 2021 letsel heeft opgelopen. Zo wenst [medeverdachte 3] [medeverdachte 2] op 7 januari 2021 beterschap en zegt [medeverdachte 2] op dezelfde dag tegen [naam 3] dat hij “broko” (de rechtbank begrijpt: stuk) is en dat hij zeker zes weken thuis moet zitten. Met [naam 7] heeft [medeverdachte 2] het meerdere keren over gebroken ribben. Op 8 januari 2021 zegt [medeverdachte 2] tegen haar dat zijn lichaam eerst moet herstellen. Ook zegt [medeverdachte 2] tegen [naam 7] , na een bericht van [naam 7] dat zij nu van alles met de kinderen moet regelen: “ja, Ma ik weet wat je bedoelt. Je moet gewoon eerlijk zijn met ze, zeg gewoon tegen ze dat ik mijn ribben gebroken heb.” En ook: “als jij ze uitlegt dat ik mijn ribben heb gebroken, dan zullen ze het juist begrijpen”. Uit informatie van de huisarts is bovendien gebleken dat [medeverdachte 2] op 15 januari 2021 de uitslag heeft gekregen van een röntgenfoto over zijn letsel aan de ribben. Ook in zijn verhoor bij de politie heeft [medeverdachte 2] op 25 mei 2022 verklaard dat hij zijn ribben heeft gebroken.

Uit de aangehaalde berichten en de verklaring van de huisarts blijkt dat [medeverdachte 2] letsel aan zijn ribben heeft opgelopen en met name uit de berichten met [naam 7] leidt de rechtbank af dat dit is gebeurd in de nacht dat [medeverdachte 2] weg was, te weten op 7 januari 2021. Dit past ook bij de berichten van [medeverdachte 3] en [naam 3] van die datum. Daar komt bij dat [getuige 2] tegenover de politie over de avond dat [verdachte] in zijn vinger was gebeten heeft verklaard dat die Rotterdammer (de rechtbank begrijpt: [medeverdachte 2] ) de volgende dag via videobellen vertelde dat hij zijn rug had bezeerd.

Uit het vorenstaande concludeert de rechtbank, in samenhang bezien met de overige bewijsmiddelen, dat [medeverdachte 2] bij de overval letsel aan zijn ribben heeft opgelopen. De rechtbank gaat ervan uit dat dit het gevolg is geweest van het felle verzet van de aangevers.

Tussenconclusie ten aanzien van het bewijs
De rechtbank komt op grond van de bewijsmiddelen, in onderling verband en samenhang bezien, tot de conclusie dat de verdachte, [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] betrokken zijn geweest bij de gewelddadige woningoverval in Avenhorn.

Medeplegen
Meer specifiek leidt de rechtbank uit de besproken bewijsmiddelen, in onderling verband en samenhang bezien, af dat [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [verdachte] de drie daders zijn geweest die de woning zijn binnengegaan en dat [medeverdachte 3] de bestuurder van de vluchtauto is geweest.

Uit de aangiftes volgt dat er één dader rechts naast het hoofdeinde van het bed (aan de kant van het raam) stond met een wapen. Dit is de dader die door [slachtoffer 8] in zijn vinger is gebeten en deze dader stond op de plek waar de schroevendraaier is gevonden. De rechtbank gaat er daarom van uit dat dit [verdachte] was. Immers, hij is degene die letsel aan zijn vinger heeft opgelopen en op de schroevendraaier is zijn DNA-materiaal aangetroffen. Dit betekent dat [verdachte] ook de schutter is geweest die [slachtoffer 9] in haar hals heeft geschoten. Uit de aangiftes volgt verder dat één dader bij de deur stond. Deze dader is van achteren door [slachtoffer 9] aangevallen. De rechtbank gaat ervan uit dat dit [medeverdachte 2] is geweest, omdat de verklaring van [slachtoffer 9] past bij het letsel dat hij heeft opgelopen. Dan blijft over de dader met het vuurwapen die in de hoek van de kamer onder de televisie stond. De rechtbank gaat ervan uit dat deze dader [medeverdachte 4] betreft. Dit past ook bij de beschrijving die [slachtoffer 9] van deze dader heeft gegeven. Zij heeft immers verklaard dat hij kleiner was dan zij, en dat zij 1,70 meter is. Uit het dossier blijkt dat [medeverdachte 4] 1,66 meter is.

Uit alles wat hiervoor is overwogen blijkt dus dat [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [verdachte] samen het plan hebben opgevat om de woning te overvallen, dat zij naar de woning zijn toegegaan en dat zij vervolgens midden in de nacht met in ieder geval twee vuurwapens naar binnen zijn gegaan. Daarmee hebben zij nauw en bewust samengewerkt en hebben zij allen een rol van voldoende gewicht gehad bij de woningoverval en kunnen zij reeds om die reden als medepleger van de woningoverval worden aangemerkt.

Zoals in het vonnis van [medeverdachte 3] is toegelicht, ziet de rechtbank hem als medeplichtige aan deze overval.

Kwalificatie

Aan de verdachten is het medeplegen van zowel een poging tot gekwalificeerde doodslag (artikel 288 Sr) als diefstal met geweld/afpersing (artikel 312/317 Sr) ten laste gelegd. De rechtbank maakt eerst enkele algemene opmerkingen over de eisen die de wet stelt aan een bewezenverklaring van gekwalificeerde doodslag. Vervolgens licht de rechtbank toe waarom voor [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [verdachte] aan die eisen is voldaan.

Opzet
Uit de reeds vastgestelde feiten volgt dat [slachtoffer 8] wakker werd met een vuurwapen tegen zijn hoofd gedrukt. [medeverdachte 4] (de kleine dader in de hoek) en [verdachte] (naast het hoofdeinde) hadden een vuurwapen vast. [slachtoffer 8] heeft in de vinger van [verdachte] gebeten, waarna [verdachte] tegen [medeverdachte 4] heeft geroepen: ‘Schiet hem dood’. [slachtoffer 9] sliep op zolder, is wakker geworden en is haar partner komen helpen. Zowel [slachtoffer 8] als [slachtoffer 9] zijn in gevecht geraakt met de overvallers. Toen [slachtoffer 9] [slachtoffer 8] wilde helpen, kwam [verdachte] op haar af. Hij heeft een vuurwapen tegen haar hals gedrukt en geschoten.

Uit het voorgaande volgt naar het oordeel van de rechtbank niet dat de verdachten de woning zijn binnengedrongen met de intentie [slachtoffer 9] van het leven te beroven. Het opzet van de verdachten was erop gericht een overval te plegen en de inhoud van een kluis, geld en waardevolle goederen te bemachtigen. Dat blijkt uit de wijze van binnentreden, uit het feit dat zij (nadat met het vuurwapen is geschoten) de woning beneden nog hebben doorzocht en de verdachten voortdurend hebben geroepen: ‘Waar is het geld’, ‘We willen het grote geld’, ‘We willen geld van achteren’. Naar het oordeel van de rechtbank is dus geen sprake van zogenoemd ‘vol’ opzet op de dood van [slachtoffer 9] .

Voorwaardelijk opzet
Vervolgens dient de vraag te worden beantwoord of sprake is geweest van voorwaardelijk opzet op de dood.

De verdachten zijn de woning binnengedrongen terwijl twee van hen een vuurwapen in de hand hadden. De verdachte was één van de verdachten met een vuurwapen en wist dus van de aanwezigheid van het vuurwapen. Bij een woningoverval, zeker op een tijdstip in de nacht, bestaat de aanmerkelijke kans dat de bewoners thuis zijn en zich tegen dat binnendringen zullen verzetten. Reeds door een vuurwapen direct bij de hand te hebben waarbij het, gelet op de verklaring van [slachtoffer 9] over het moment waarop moet zijn geschoten, aannemelijk is dat dit wapen was doorgeladen, hebben de verdachten zich willens en wetens blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat bij verzet het vuurwapen zou worden gebruikt en (een) bewoner(s) daardoor zodanig ernstig gewond zou(den) raken dat de dood het gevolg zou kunnen zijn. Het is immers een feit van algemene bekendheid dat schotwonden onder omstandigheden de dood tot gevolg kunnen hebben. [slachtoffer 9] is in de hals geschoten. Algemene ervaringsregels leren dat de hals een kwetsbaar deel van het lichaam is, omdat zich daarin de luchtpijp en (slag)aders bevinden, waar op vrij eenvoudige wijze dodelijk letsel kan worden toegebracht.

Door in de nacht de woning met vuurwapens (waarvan er ten minste één was doorgeladen) binnen te dringen, hebben alle drie de verdachten bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat bij verzet het vuurwapen zou worden gebruikt.

Oogmerk
Tevens kan bewezen worden verklaard dat de verdachten deze poging tot doodslag hebben gepleegd met het oogmerk om de uitvoering van de overval gemakkelijk te maken en om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf en de andere deelnemers straffeloosheid en het bezit van het wederrechtelijk verkregene te verzekeren. Dit blijkt immers uit het feit dat het schot is gelost toen zij na het binnendringen van de woning op weerstand stuitten. Nadat deze weerstand was doorbroken door [slachtoffer 9] neer te schieten, zijn de verdachten blijven zoeken naar en roepen om waardevolle goederen en hebben zij onder meer de portemonnee en autosleutels van [slachtoffer 8] meegenomen.

Conclusie
De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte zich samen met [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van een poging tot gekwalificeerde doodslag. De rechtbank komt op grond van al het voorgaande ook tot een bewezenverklaring van het medeplegen van diefstal met (bedreiging met) geweld, zwaar lichamelijk letsel ten gevolge hebbend. Ten aanzien van [medeverdachte 3] merkt de rechtbank volledigheidshalve op dat wordt uitgegaan van medeplichtigheid aan de in vereniging gepleegde diefstal met (bedreiging met) geweld.

4.3.4.2 Vrijspraak van medeplegen van afpersing

Uit het bewijs volgt dat van de aangevers geld en goederen zijn weggenomen. Niet gebleken is dat zij door (bedreiging met) geweld zijn gedwongen om geld of goederen af te geven aan de daders. De rechtbank spreekt de verdachte daarom vrij van (het medeplegen van) afpersing.

Door de rechtbank vastgestelde feiten en omstandigheden

Op grond van de inhoud van het dossier en de bewijsmiddelen in de bijlage neemt de rechtbank de volgende feiten en omstandigheden als vaststaand aan.

Aantreffen van het slachtoffer [slachtoffer 1]

Op maandag 14 juni 2021 rond 13:55 uur kreeg de politie een melding dat in de woning aan het [adres 1] te Berkhout een overleden persoon lag. De politie is naar de woning gegaan en trof op de grond in de woonkamer, het levenloze lichaam aan van [slachtoffer 1] (geboren [geboortedatum 2] ). [slachtoffer 1] lag op zijn buik, was op blote voeten en droeg alleen een onderbroek.

Sporen in de woning van het slachtoffer

De voordeur en het kozijn van de woning waren beschadigd door wrikken met een breekijzer en een schroevendraaier. De ruit van de voordeur was gebroken. Op de vloer van de woning was een bloedsporenpatroon te zien en zijn afdruksporen gevonden die zijn veroorzaakt door blote voeten. Deze sporen liepen van de gang, via de woonkamer en de keuken tot bij de achterdeur in de bijkeuken en vervolgens terug tot aan de plaats in de woonkamer waar het lichaam van [slachtoffer 1] is gevonden. In de bijkeuken is op de grond een hockeystick gevonden. Op de buitenzijde van de voordeur en op de vloer in de gang zijn schoenzoolafdruksporen gevonden met een profiel dat overeenkomt met dat van Nike-schoenen. Moeten (indrukken) in het kozijn van de deur tussen de gang en de woonkamer wijzen erop dat daar een worsteling is geweest waarbij een breekijzer en een hockeystick zijn gehanteerd.

Onderzoek aan het lichaam van het slachtoffer

Onderzoek aan het lichaam van [slachtoffer 1] toonde aan dat hij een schotletsel aan de borst had waardoor de rechterondersleutelbeenader en rechterlong waren geperforeerd. Dit heeft geleid tot ademhaling- en longfunctiestoornissen en bloedverlies op basis waarvan het overlijden wordt verklaard. [slachtoffer 1] had ook een schotwond aan zijn linker ellenboog; dit betrof een doorschot en dit letsel was op één lijn te brengen met het schotkanaal door de borst. Verder waren er meerdere bloeduitstortingen, waaronder één aan de borst die kan zijn opgelopen door een krachtinwerking met een langwerpig voorwerp. Het tijdstip van zijn overlijden werd door de schouwarts geschat op waarschijnlijk rond 03:00 uur.

Geluidsopname camerasysteem [adres 11]

Een camerasysteem bij de woning aan het [adres 11] heeft een video- en geluidsopname gemaakt. Op de geluidsopname is omstreeks 02:33 uur en 02:39 uur een auto te horen die een zwaar, sportief geluid maakt. Tussen 02:54 uur en 02:56 uur zijn meerdere dreunen te horen, en om ongeveer 02:55 uur is er een harde knal te horen die nog even na-echoot en waarna de schapen in het weiland beginnen te blaten. Om 02:59:21 uur is de eerder genoemde auto met zwaar, sportief geluid wederom te horen, die ditmaal in tegengestelde richting reed.

Tussenconclusie ten aanzien van het overlijden van [slachtoffer 1]

Uit het voorgaande concludeert de rechtbank dat één of meer personen door middel van braak de woning van [slachtoffer 1] zijn binnengedrongen en dat er een gewelddadige confrontatie is geweest tussen deze persoon/personen en [slachtoffer 1] . De rechtbank concludeert voorts dat [slachtoffer 1] op 14 juni 2021 omstreeks 03:00 uur is overleden als gevolg van een schotwond in de borst.

Vuurwapen

Sporen op de kogel die in het lichaam van [slachtoffer 1] is gevonden zijn vergeleken met sporen op proefkogels uit het zilverkleurige vuurwapen dat op 29 juni 2021 bij het levenloze lichaam van [naam 1] is gevonden. De deskundige heeft in het rapport wapen- en munitieonderzoek gerapporteerd dat de resultaten van dit onderzoek veel waarschijnlijker tot en met zeer veel waarschijnlijker zijn wanneer de kogel is afgevuurd uit de loop van dat vuurwapen, dan wanneer de kogel is afgevuurd uit een andere loop van hetzelfde kaliber en met dezelfde systeemkenmerken als de loop van het vuurwapen.

Op het in de woning van [naam 1] aangetroffen wapen is ook DNA-onderzoek verricht. In het rapport van 26 augustus 2021 schreef de deskundige dat in drie bemonsteringen (namelijk #21, #23 en #29) DNA-materiaal is aangetroffen dat afkomstig kan zijn van [verdachte] . In het rapport vergelijkend DNA-onderzoek van 28 oktober 2022 staat beschreven dat de bemonsteringen waarin DNA-materiaal was aangetroffen van op dat moment nog onbekende personen is vergeleken met de DNA-profielen van diverse slachtoffers, verdachten en andere personen. Uit dat rapport volgt dat in nog eens drie bemonsteringen (namelijk #17, #22, #24) DNA-materiaal is gevonden dat afkomstig kan zijn van [verdachte] . Uit deze zes bemonsteringen zijn telkens mengprofielen van verschillende donoren verkregen. Het DNA-profiel van [verdachte] komt overeen met deze DNA-mengprofielen. De bewijskracht van de overeenkomsten met het profiel van [verdachte] variëren van circa 1,3 miljoen tot meer dan 1 miljard keer waarschijnlijker dat DNA van [verdachte] in de bemonsteringen aanwezig is dan de kans dat het DNA betreft van een willekeurige, niet aan hem verwante persoon.

In één bemonstering (#17) is DNA-materiaal aangetroffen dat afkomstig kan zijn van het slachtoffer [slachtoffer 1] . Het DNA-mengprofiel AANF5679NL#17 is circa 240 duizend keer waarschijnlijker wanneer de bemonstering DNA bevat van [slachtoffer 1] en drie willekeurige onbekende personen, dan wanneer de bemonstering DNA bevat van vier willekeurige onbekende personen.

Op dit wapen is ook DNA-materiaal aangetroffen (in bemonstering #27) dat van [medeverdachte 6] afkomstig kan zijn. Uit deze bemonstering is een DNA-mengprofiel van minimaal twee donoren verkregen. Het DNA-profiel van [medeverdachte 6] komt overeen met dit DNA-mengprofiel. Het DNA-profiel is meer dan 1 miljard keer waarschijnlijker wanneer – kort gezegd – [medeverdachte 6] één van de donoren is dan wanneer de bemonstering DNA bevat van twee willekeurige onbekende personen.

[medeverdachte 6] is met dat onderzoeksresultaat geconfronteerd en heeft toen gezegd dat dit wapen van [verdachte] is.

Tussenconclusies ten aanzien het vuurwapen

Op grond van het wapen- en munitieonderzoek, het vergelijkend schotrestenonderzoek en de toelichting van de deskundige ter terechtzitting, bovengenoemd DNA-onderzoek en de verklaring van [medeverdachte 6] , concludeert de rechtbank dat het wapen dat bij [naam 1] is gevonden, ook het wapen moet zijn geweest waarmee het schot is gelost dat [slachtoffer 1] dodelijk heeft getroffen. De rechtbank verwijst ook naar haar overwegingen op dit punt in haar bewijsoverweging in het onderzoek Mainz. Aangezien in zes bemonsteringen op dit wapen DNA-materiaal is aangetroffen dat afkomstig kan zijn van [verdachte] en gezien de hoge bewijskracht van de overeenkomsten met het DNA-profiel van [verdachte] , gaat de rechtbank ervan uit dat er DNA-materiaal van [verdachte] aanwezig was op het bij de dood van [slachtoffer 1] gebruikte wapen.

Camerabeelden en vluchtauto

Op camerabeelden van [adres 11] is te horen dat rond drie uur ’s nachts een auto komt aanrijden uit de richting van de woning van [slachtoffer 1] . De auto lijkt snel op te trekken en rijdt zonder verlichting. Op diverse camerabeelden is de auto te volgen via Spierdijk tot in Opmeer.

Getuige [getuige 4] heeft de auto die is te horen in een geluidsopname van het camerasysteem van een perceel aan de [adres 12] te Spierdijk herkend als zijn groene Opel Astra met kenteken [kenteken 7] en heeft verklaard dat hij zijn auto op 13 juni 2021 heeft uitgeleend aan [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] .

De rechtbank acht zijn verklaring betrouwbaar omdat zijn verklaringen consistent en gedetailleerd zijn geweest en bovendien bevestiging vinden in ander bewijsmateriaal. Zo passen de zendmastgegevens van de telefoons van [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] van
13 juni 2021 bij de verklaring van [getuige 4] en heeft [medeverdachte 3] in afgeluisterde gesprekken tussen hem en zijn moeder en met zijn toenmalige vriendin bevestigd dat hij de auto van [getuige 4] heeft geleend.

Tussenconclusie ten aanzien van de groene Opel Astra

Vanwege het tijdstip (zeer kort nadat [slachtoffer 1] dodelijk gewond is geraakt) en omdat de auto zonder verlichting reed en snel optrok, gaat de rechtbank ervan uit dat de groene Opel Astra van [getuige 4] is gebruikt als vluchtauto.

Telefoongegevens

Op twee telefoons van [naam 1] zijn notities gevonden die beide op 5 december 2020 zijn gemaakt. In de notities staat: ‘Berkhout [adres 1] ’ resp. ‘ [adres 1] ’.

Op 6 juni 2021 om 16:14 uur heeft [medeverdachte 2] een bericht gestuurd aan [naam 1] dat luidt: “32 min”. [naam 1] antwoordde “aii totzo”.

Uit locatiegegevens gekoppeld aan de telefoon van [naam 1] (Google Cloud gegevens) blijkt dat hij op 6 juni 2021 van 16:02 uur tot ten minste 16:57 uur in de buurt van treinstation Hoorn was.

Vervolgens reed [naam 1] over het Westeinde te Berkhout in de richting van De Goorn, bijna tot aan het eind van het Westeinde waar hij om 17:09 uur was. Op datzelfde tijdstip maakte [medeverdachte 2] contact met een Cell-ID in De Goorn.

Daarna reed [naam 1] terug richting Hoorn, via de Kerkebuurt en het Oosteinde te Berkhout. Om 17:13 uur reed [naam 1] ter hoogte van de woning van [slachtoffer 1] . Op datzelfde tijdstip maakte [medeverdachte 2] contact met een Cell-ID gelegen aan de Venneweg 2 te Berkhout. Om 17:16 uur maakten zowel [naam 1] als [medeverdachte 2] contact met de Cell-ID gelegen aan de Venneweg 2 te Berkhout. Deze Cell-ID biedt dekking aan de woning van het slachtoffer.
Om 17:31 uur was [naam 1] in de omgeving van het treinstation Hoorn. Op datzelfde tijdstip maakte [medeverdachte 2] contact met een Cell-ID die ook dekking geeft aan het treinstation te Hoorn.

Uit deze gegevens leidt de rechtbank af dat [medeverdachte 2] en [naam 1] op 6 juni 2021 samen in de directe omgeving van de woning van [slachtoffer 1] zijn geweest.

Uit chatberichten die [medeverdachte 4] en [naam 1] op 7 juni 2021 vanaf 18:21 uur hebben uitgewisseld en uit de locatiegegevens van hun telefoons leidt de rechtbank af dat zij elkaar hebben ontmoet bij een coffeeshop in Hoorn. De chatberichten suggereren dat ook [medeverdachte 3] daarbij aanwezig was en dit wordt bevestigd door de verklaring van [medeverdachte 4] .

Vervolgens bewoog de telefoon van [naam 1] omstreeks 19:00 uur heen en weer over het Oosteinde te Berkhout. Daarna waren de telefoons van [medeverdachte 4] en [naam 1] wederom in Hoorn.

Op 7 juni 2021 om 21:12 uur schreef [naam 1] aan [medeverdachte 2] : “mondhoude zitten wij op iedereen wachte die enge en punt ze getallen taart gelijke 100procent stil in punten gaat wel snijden”. [medeverdachte 2] antwoordde om 21:23 uur: “krijgt zelfde zowie 100 de deel bro zo iedereen”.

Op 12 juni 2021 schreven [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] elkaar onderstaande berichten.

[medeverdachte 3] :[voornaam 3]

[medeverdachte 4] :ja

wat is plan

wil je doen wat

[medeverdachte 3] :jagen

[medeverdachte 4] :nooo

je blijf rustig

vandaag

risico lopen nu geen voor ga saus

morgen belangrijk dag

verpeste het niet ga

[medeverdachte 3] :zijn met oke dan rijden pak morgen we [voornaam 3] even rustig rondje ik en bespreken ook want auto gaan

weten te hij hoeft niet veel

die eventueel voet licht als ik andere er heb al nieuwe niet

[medeverdachte 4] :niks je hem zegt

die je auto pakt

gewoon

[medeverdachte 3] : yes

op aan kunnen maar wel van moet

[medeverdachte 4] :auto geregeld

morgen voor jongen

[medeverdachte 3] : ik pak zijn auto

heb gezegd keer tien je al ik

anders morgen starten de we alfa en op

niet tijds we dat voor bij auto ga verrassingen mar [slachtoffer 14] pakken te staan zijn

(…)

[medeverdachte 4] :bel [naam 8]

is hoeveel vraag ze tank

[medeverdachte 3] :didii zijn tank is

voor hij heeft auto wat

astra sport

En op 13 juni 2021:

[medeverdachte 4] :nu hij onderweg is

[medeverdachte 3] : si

mij ook osso haal.

Op 14 juni 2021 om 00:21 uur stuurde [verdachte] aan [medeverdachte 2] : “open dan swa”.

Tussenconclusie met betrekking tot telefoongegevens

De politie heeft de verdachten gevraagd naar de betekenis van de hiervoor genoemde chatberichten. Geen van de verdachten heeft een enigszins aannemelijke uitleg voor deze chatberichten gegeven. De chatgesprekken die de verdachten met elkaar voerden zijn door de verdachten gewist. De politie heeft de chatgesprekken gedeeltelijk kunnen terughalen, maar de woordvolgorde is daardoor gewijzigd (‘scrambled’). Desondanks wijst de inhoud van de berichten op een overval (torrie, happen, iedereen krijgt een gelijk deel) en er wordt ook gesproken over “zondag gaan” en “morgen belangrijk dag” wat past bij de nacht waarin de overval op [slachtoffer 1] plaatsvond (van zondag 13 op maandag 14 juni 2021). Ook voor de kortstondige bezoeken aan het Oosteinde te Berkhout op 6, 7 en 9 juni 2021 hebben de verdachten geen aannemelijke verklaringen gegeven. Gelet op het voorgaande gaat de rechtbank ervan uit dat [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] , [verdachte] en [medeverdachte 3] in chatgesprekken en door middel van voorverkenningen de overval op [slachtoffer 1] hebben voorbereid.

Locaties van de telefoons van de verdachten in de avond en nacht van de overval

De telefoon van [medeverdachte 4] maakte tussen 13 juni 2021 22:50 uur en 14 juni 2021 01:34 uur contact met een Cell-ID van een zendmast die dekking geeft aan de loods in Hoogwoud.

De telefoon van [medeverdachte 2] maakte om 01:34:06 uur contact met een Cell-ID die dekking biedt aan de loods in Hoogwoud.

Uit zendmastgegevens en locatiegegevens van de telefoon van [medeverdachte 5] volgt dat hij tussen ongeveer 18:01 uur en 23:06 uur in de buurt van de woning van [verdachte] is geweest en vanaf 00:26 uur in de omgeving van de loods in Hoogwoud aanwezig was.

Tussenconclusie met betrekking tot aanwezigheid in de loods voorafgaand aan overval

Uit de hiervoor genoemde gegevens over de locatie van de telefoons van de verdachten leidt de rechtbank af dat [medeverdachte 5] , [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] , [verdachte] en [medeverdachte 3] rond half twee ’s nachts in de nacht waarin de overval op [slachtoffer 1] plaatsvond, in de omgeving van de loods in Hoogwoud zijn geweest.

[medeverdachte 4] :broer al je onderweg ben

pinda wij moeten halen toch

[medeverdachte 2] : slootje halen zou ze gaan

(…)

[medeverdachte 2] :er ik bijna bro ben

[medeverdachte 4] : toch hoogwoud

[medeverdachte 2] :man ja

[medeverdachte 4] : aii

broer parra op niet mijn worden

straks

[medeverdachte 2] :waarom

wat

[medeverdachte 4] : krabz

[medeverdachte 2] :net die mat wat

[medeverdachte 4] : neus

[medeverdachte 2] :met lat hem ze neus

maar als sh*t ze ie

doet

is daat ie

[medeverdachte 4] :ja

(…)

[medeverdachte 2] :ben er ik.

Beeldmateriaal gemaakt in de loods

Dat [medeverdachte 5] , [medeverdachte 4] en [verdachte] rond half twee ’s nachts in de loods in Hoogwoud waren, wordt bevestigd door beeldmateriaal dat daar is gemaakt. Op de telefoon van [medeverdachte 5] stonden foto’s opgeslagen waar hij en [verdachte] samen op te zien zijn. Die foto’s zijn gemaakt in de loods om 01:27 uur en 01:28 uur. Om 01:29 uur is in het kantoor van de loods een filmpje gemaakt met de telefoon van [medeverdachte 4] . Op dat filmpje is [medeverdachte 4] te zien en is de stem van onder andere [verdachte] te horen. Op het filmpje is een tas zichtbaar met daarin een zwart vuurwapen met een houtkleurig handvat (dat volgens verbalisant overeenkomsten heeft met een Scorpion vuurwapen), handschoenen en tape.

Telefoons van de verdachten uitgeschakeld of inactief tijdens overval

Kort na de video-opname zijn de telefoons van de verdachten uitgezet of was daarop geen activiteit in de zin van telecommunicatie of geregistreerde stappen.n

[medeverdachte 5] , van 02:12 uur tot 03:03 uur; [medeverdachte 2] , van 01:34 uur tot 03:24 uur; [medeverdachte 4] , van 02:03 uur tot 05:50 uur; [verdachte] van 02:06 uur tot 04:26 uur; [medeverdachte 3] , van 02:10 uur tot 03:51 uur.

De rechtbank stelt vast dat dit ook nog zo was gedurende de tijd dat de overval op [slachtoffer 1] plaatsvond.

Locatie van de telefoons van de verdachten na de overval en de vlucht van [medeverdachte 5]

Toen de telefoon van [medeverdachte 2] om 03:24 uur weer een dataverbinding maakte, is de verbinding opgebouwd via een Cell-ID die dekking biedt aan de loods in Hoogwoud. De telefoon van [verdachte] maakte om 04:26 uur een datacontact met een zendmast die dekking bood aan diezelfde loods. De telefoons van [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] maakten voor het eerst weer contact om respectievelijk 05:52 uur en 05:39 uur, via zendmasten die onder meer dekking bieden aan hun woningen.

De telefoon van [medeverdachte 5] is om 03:03 uur weer aangezet, dus zeer kort na de overval. [medeverdachte 5] was op dat moment in Berkhout. [medeverdachte 5] is te zien op camerabeelden die zijn opgenomen op het [adres 13] en [adres 14] te Berkhout en de [adres 15] te Hoorn. De kleding en de schoenen die [medeverdachte 5] die avond droeg (te zien op de foto’s die in de loods in Hoogwoud zijn gemaakt om 01:27 uur en 01:28 uur) komen overeen met de kleding en schoenen van de persoon die op deze camerabeelden te zien is en [medeverdachte 5] heeft in verhoren bij de politie bevestigd dat hij de persoon is die op de camerabeelden is te zien. Behalve [medeverdachte 5] zijn op die camerabeelden geen andere personen te zien. [medeverdachte 5] heeft voorts verklaard dat hij samen met anderen in een auto naar de plek in Berkhout is gereden waar – volgens [medeverdachte 5] – zou worden ingebroken.

Om 10:54 uur startte een dataverbinding vanaf de telefoon van [medeverdachte 5] naar een Cell-ID in een zendmast die dekking geeft aan de woning van [verdachte] . Uit een om 13:21 uur opgenomen video opgeslagen op de telefoon van [medeverdachte 5] volgt dat [medeverdachte 5] toen in de schuur bij de woning van [verdachte] was.

Tussenconclusie aankomst bij en vertrek van de plaats van het delict

Het voorgaande in onderlinge samenhang bezien brengt de rechtbank tot de conclusie dat de verdachten in de groene Opel Astra vanaf de loods in Hoogwoud naar de woning van het slachtoffer zijn gereden. Na de overval is [medeverdachte 5] te voet gevlucht in de richting van Hoorn en hij is in de loop van de ochtend bij de woning van [verdachte] gearriveerd. De andere vier verdachten zijn met de groene Opel Astra gevlucht, die via Spierdijk naar de loods in Hoogwoud is gereden.

Chat [getuige 3] en [medeverdachte 4] 14 juni 2021

Op 14 juni 2021 om 15:50 uur vroeg [getuige 3] aan [medeverdachte 4] : “Was gelukt of niet”, en hij vroeg [medeverdachte 4] om geld. [medeverdachte 4] stuurde [getuige 3] vervolgens twee audioberichten, waarin hij zegt: “Broer ik heb echt geen doekoe op me bank man. Echt waar man. Ik heb alleen maar vijf euro op me bank, denk ik. Ik moet even kijken, ik weet niet man broer. Maar sowieso een donnie heb ik niet man broer. Ennuhhh broer uhhh… Het is uit de hand gelopen broer uhhh.” en “Zoals ik gister al zei broer. Ik ben er klaar mee. Je weet toch. Ik ben er echt klaar mee broer.”

Verklaringen van getuigen met wie de verdachten hebben gesproken

[getuige 3] is als getuige gehoord bij de rechter-commissaris. Hij heeft toen verteld dat hij van [medeverdachte 4] heeft gehoord dat [medeverdachte 4] bij de overval op [slachtoffer 1] betrokken was. Hij vertelde dat [medeverdachte 4] veel moeite heeft gehad met wat er is gebeurd, er slecht van sliep, geschrokken was en er nachtmerries van had.

De rechtbank acht de verklaring van [getuige 3] bruikbaar voor het bewijs, omdat deze steun vindt in de verklaring van getuige [getuige 5] .

[getuige 5] heeft verklaard dat hij van [medeverdachte 4] heeft gehoord dat [medeverdachte 4] en [verdachte] betrokken waren bij de overval op [slachtoffer 1] en dat bij die overval door [verdachte] is geschoten met een revolver. Hij hoorde dit van [medeverdachte 4] op de dag na de overval, toen zij bij een feestje bij [naam 9] thuis waren.

Wat verder bijdraagt aan de geloofwaardigheid van de verklaring van [getuige 5] is een afgeluisterd telefoongesprek tussen [getuige 5] en [medeverdachte 4] van 9 september 2022. Dit was kort nadat bekend werd dat er zich een getuige had gemeld die (uitsluitend anoniem) een verklaring wilde afleggen. Deze bedreigde anonieme getuige X heeft verklaard dat hij/zij van één van de daders van de overval met dodelijke afloop in Berkhout heeft gehoord dat [verdachte] het slachtoffer van deze overval heeft neergeschoten.

In zaaksdossier Oberhof heeft de rechtbank al uiteengezet dat zij de verklaring van deze getuige X niet voor het bewijs gebruikt. Van belang hier is echter dat [medeverdachte 4] er in het telefoongesprek van 9 september 2022 van uitgaat dat [getuige 5] deze getuige X is. Immers, hij zegt in dat gesprek onder andere: “je weet toch ik hou niet van veel praten man, begrijp je wat ik bedoel, ik weet in ieder geval wel dat ik jou één keer wat verteld heb, ik krijg vandaag een brief binnen, je weet toch, gooi mij niet in de saus broer, een brief van justitie”. Vervolgens leest hij letterlijk het proces-verbaal van de officier van justitie van 13 juli 2022 voor waarin staat dat de officier van justitie in contact is gekomen met getuige X en dat getuige X aan de verbalisanten van het Team Bijzondere Getuigen heeft verklaard: “ik heb van één van de daders van de overval met dodelijke afloop in Berkhout gehoord, dat [verdachte] het slachtoffer van deze overval heeft neergeschoten”. [getuige 5] zegt vervolgens dat hij niet snapt waarom [medeverdachte 4] hier op zijn naam komt, waarop [medeverdachte 4] zegt: “waarom broer, omdat ik jou… ik heb jou iets verteld, je weet toch en verder tegen niemand!”.

De uitlatingen van [medeverdachte 4] in dit telefoongesprek bevestigen dus de juistheid van de verklaring van [getuige 5] .

Tussenconclusie met betrekking tot verklaringen van getuigen

Op grond van het voorgaande concludeert de rechtbank dat drie personen hebben verklaard dat zij van [medeverdachte 4] of [verdachte] hebben gehoord dat [medeverdachte 4] en/of [verdachte] betrokken is/zijn geweest bij de overval op [slachtoffer 1] . Twee van deze getuigen hebben [verdachte] aangewezen als de schutter. Nu deze verklaringen steun vinden in de resultaten van het forensisch onderzoek, gaat de rechtbank ervan uit dat [verdachte] degene is geweest die het schot heeft gelost als gevolg waarvan [slachtoffer 1] is overleden.

Wat betreft [medeverdachte 5] staat de officier van justitie een andere bewezenverklaring voor ogen. Hij is namelijk niet betrokken geweest bij eerdere overvallen. Het is daarom niet bewijsbaar dat [medeverdachte 5] wist dat [verdachte] de trekker zou overhalen als het slachtoffer zich zou verzetten. [medeverdachte 5] dient daarom te worden vrijgesproken van de gekwalificeerde doodslag.

Volgens de officier van justitie dient [medeverdachte 5] wel veroordeeld te worden voor het medeplegen van een poging tot diefstal met geweld, de dood ten gevolge hebbend. In de aard van het plan om een woningoverval te plegen ligt besloten dat [medeverdachte 5] bereid was daarbij enig geweld toe te passen, hetgeen het meenemen van de vuurwapens, het breekijzer en de tape laten zien. [medeverdachte 5] heeft het opzet, in voorwaardelijke zin, gehad om het geweld toe te passen nu mag worden aangenomen dat iemand zich niet zomaar van zijn geld laat beroven. Als medepleger is [medeverdachte 5] medeverantwoordelijk voor het geweld dat is gepleegd door zijn medeverdachten, aldus de officier van justitie.

De verklaring van de verdachte dat hij in de nacht van 13 op 14 juni 2021 weliswaar in de loods in Hoogwoud was, maar niet betrokken is geweest bij de overval op [slachtoffer 1] acht de rechtbank niet aannemelijk. Dat de verdachte zich die nacht niet met een overval maar met het knippen van hennep bezig hield, vindt geen ondersteuning in het dossier. Uit een procesverbaal van de politie volgt dat op 17 augustus 2021 geen sporen van hennep of wiet zijn gevonden in de loods, er is niets geroken en er is geen plaats gezien waar de wiet is geknipt of verwerkt. De verdachte heeft gezegd dat er op zijn telefoon beeldmateriaal moet zijn dat aantoont dat hij die nacht wiet heeft geknipt, maar de rechtbank heeft dat beeldmateriaal niet aangetroffen in het dossier. De foto op pagina 2879 waar de verdediging naar verwijst is door [naam 3] verzonden aan [medeverdachte 2] op 3 augustus 2021. Dat is circa zeven weken na de overval op [slachtoffer 1] en de kwekerij op die foto was toen nog in aanbouw.

De verdediging heeft tevens verweren gevoerd omtrent het gebruik van de verklaringen van onder andere [getuige 5] en de ‘beperkt anonieme medegedetineerde’. De rechtbank heeft in het onderzoek Oberhof al uiteengezet waarom de rechter-commissaris de verdediging mocht beletten vragen te stellen aan deze getuigen en waarom er geen sprake is van een (ontoelaatbare) inbreuk op het recht op een eerlijk proces ex artikel 6 EVRM. De rechtbank heeft op die plaats in dit vonnis het voorwaardelijk verzoek om deze getuigen de belette vragen alsnog te mogen stellen, reeds afgewezen. Hiervoor heeft de rechtbank gemotiveerd waarom zij de verklaringen van [getuige 5] en de medegedetineerde wel bruikbaar acht voor het bewijs. In het onderzoek Mainz heeft de rechtbank de suggestie van de verdachte dat er sprake kan zijn van overdracht van DNA-materiaal verworpen, onder meer vanwege de plaats op het wapen waar dat DNA-materiaal is aangetroffen (binnenkant van de trommelashouder) en omdat zijn suggestie van overdracht weinig concreet is geworden en onvoldoende is onderbouwd. Om herhaling te voorkomen verwijst de rechtbank naar de hiervoor genoemde passages in dit vonnis. In aanvulling daarop merkt de rechtbank op dat het DNA-bewijs moet worden gewogen in combinatie met de verklaringen van [getuige 5] en de medegedetineerde.

Dat anderen dan de vijf verdachten verantwoordelijk zijn voor de overval op [slachtoffer 1] acht de rechtbank niet aannemelijk. De betrokkenheid van de verdachten acht de rechtbank bewezen op grond van de bewijsmiddelen die in bijlage 2 zijn opgenomen. Daar komt bij dat er geen anderen te zien zijn op camerabeelden die zijn opgenomen in de omgeving van de woning van het slachtoffer, dat in de chatgesprekken van de verdachten geen andere personen als mededaders naar voren komen en dat het gebruik van de auto van [getuige 4] , het vuurwapen dat bij [naam 1] is gevonden en de aanwezigheid van [medeverdachte 5] op de plaats van het delict deze dadergroep in direct verband brengt met de overval.

Kwalificatie

Aan de verdachte is het medeplegen van zowel gekwalificeerde doodslag (artikel 288 Sr) als poging tot diefstal met geweld/afpersing ten gevolge waarvan [slachtoffer 1] is overleden (artikel 312/317 Sr) ten laste gelegd. De rechtbank verwijst allereerst naar de in zaaksdossier Zwenkau gemaakte algemene opmerkingen over de eisen die de wet stelt aan een bewezenverklaring van gekwalificeerde doodslag. Hieronder licht de rechtbank toe waarom voor de verdachte, [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] aan die eisen is voldaan.

Opzet

Naar het oordeel van de rechtbank kan op grond van het dossier en het verhandelde ter zitting niet worden vastgesteld dat de verdachten de woning zijn binnengedrongen met de intentie [slachtoffer 1] van het leven te beroven. Het opzet van de verdachten was erop gericht een overval te plegen en een groot geldbedrag buit te maken. Naar het oordeel van de rechtbank is dus geen sprake van zogenoemd ‘vol’ opzet op de dood van [slachtoffer 1] .

Voorwaardelijk opzet

Van belang om te markeren is dat de verdachte, [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] betrokken zijn geweest bij eerdere overvallen die zij gezamenlijk hebben gepleegd en waarbij vuurwapens zijn gebruikt. In twee gevallen is dat vuurwapen ook daadwerkelijk door [verdachte] afgevuurd, namelijk in de onderzoeken Mainz en Zwenkau. In het onderzoek Mainz is met een wapen in de richting van het hoofd van slachtoffer [slachtoffer 2] geschoten toen hij zich verzette tegen de overvallers. In het onderzoek Zwenkau is [slachtoffer 14] vast te staan dat het slachtoffer [slachtoffer 9] in haar hals is geschoten toen zij en haar partner zich verzetten tegen de overvallers. Gelet op de betrokkenheid van de verdachte bij deze eerdere overvallen waarbij vuurwapens zijn gebruikt, moest de verdachte er ook bij deze overval ernstig rekening mee houden dat een of meer wapen(s) zou(den) worden meegebracht en gebruikt. Door kennelijk een vuurwapen direct bij de hand te hebben, waarbij het, gelet op het feit dat [slachtoffer 1] in de gang van de woning is neergeschoten, aannemelijk is dat dit wapen was doorgeladen, hebben de verdachten zich willens en wetens blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat bij verzet door [slachtoffer 1] het vuurwapen zou worden gebruikt en dat hij daardoor zodanig ernstig gewond zou raken, dat zijn dood het gevolg zou zijn. Het is immers een feit van algemene bekendheid dat schotwonden onder omstandigheden dit gevolg kunnen hebben. Bovendien is [slachtoffer 1] in de borst geschoten. De borst is een kwetsbaar deel van het lichaam omdat zich daarin vitale organen bevinden.

Aangezien deze vier verdachten in dezelfde samenstelling (aangevuld met [medeverdachte 5] ), wederom midden in de nacht, een tijdstip waarop bewoners doorgaans thuis zijn, gewapend naar een woning zijn gegaan met het doel de bewoner met (bedreiging met) geweld te beroven, hebben zij bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat ook bij deze overval de bewoner zou worden neergeschoten in geval van verzet.

Oogmerk

Duidelijk is dat de daders uit waren op het contante geld dat in de woning van [slachtoffer 1] aanwezig was. Zij hebben de voordeur van de woning opengebroken, ten minste één van de daders heeft de woning betreden, waarna in de hal van de woning een gevecht heeft plaatsgevonden met [slachtoffer 1] en [slachtoffer 1] is daarbij in de borst geschoten. Daarna hebben de daders de woning van [slachtoffer 1] verlaten. De rechtbank kan aan deze gang van zaken, en bij gebrek aan een verklaring van één van de verdachten over de aanleiding voor het schot, geen andere conclusie verbinden dan dat [slachtoffer 1] kennelijk is neergeschoten omdat hij de daders in zijn woning betrapte en zich tegen hen verzette. Dat het wapen per ongeluk zou zijn afgegaan is niet verklaard door degene die het wapen hanteerde (de verdachte) en blijkt ook niet anderszins uit het dossier. De beperkt anonieme medegedetineerde verklaarde weliswaar dat het wapen is afgegaan doordat [slachtoffer 1] het vastpakte, maar ook dat het wapen al op [slachtoffer 1] gericht werd toen hij de trap af kwam. Het wapen is pas afgegaan nadat er een handgemeen was ontstaan in de gang.

Conclusie

Naar het oordeel van de rechtbank is de doodslag vergezeld van een poging tot diefstal met geweld en gepleegd met het oogmerk om bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf of andere deelnemers aan dat feit hetzij straffeloosheid hetzij het bezit van het wederrechtelijk verkregene te verzekeren.

Zaaksdossier Willich

Zaaksdossier Willich gaat over een woningoverval op 22 juli 2021 op een woning aan de [adres 7] in Noord-Scharwoude. Naast de verdachte zijn hiervoor [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] als verdachten aangemerkt.

Door de rechtbank vastgestelde feiten en omstandigheden

Op grond van de inhoud van het dossier en de bewijsmiddelen in de bijlage neemt de rechtbank de volgende feiten en omstandigheden als vaststaand aan.

Verklaringen van de aangevers [slachtoffer 13] en [slachtoffer 14]

Op 22 juli 2021 vanaf 03:44 uur vond een woningoverval plaats aan de [adres 7] in Noord-Scharwoude, waarbij portemonnees, een sleutel, een telefoon en een breekijzer zijn weggenomen. Het betrof een woonhuis met daarnaast een steeg en daaraan grenzend een schuur/garage met woongedeelte. Aangever [slachtoffer 13] verbleef in de schuur en aangever [slachtoffer 14] in de woning. Beiden waren aan het slapen op het moment van de overval. [slachtoffer 13] is tijdens de overval bedreigd met een wapen, geschopt en vastgebonden met tape. De daders vroegen [slachtoffer 13] naar geld en vroegen waar de wiet lag. [slachtoffer 14] is beschoten, heeft gevochten met één van de daders en is ernstig gewond naar het ziekenhuis gebracht. Op de eerste verdieping van de woning waar [slachtoffer 14] verbleef zijn een hennepkwekerij en onder andere hennepplantjes gevonden.

Letsel van de aangever [slachtoffer 14]

bleek een schotwond te hebben in de borst. De kogel is door hem heen gegaan. Er was sprake van gebroken ribben, een klaplong, letsel aan meerdere longkwabben en een bloeding in de borstholte. Hij had vier liter bloed verloren en is geopereerd. De rechtbank stelt vast dat bij [slachtoffer 14] sprake is van zwaar lichamelijk letsel als bedoeld in artikel 82 Sr.

Camerabeelden
In het dossier bevinden zich (beschrijvingen van) camerabeelden uit de omgeving van de plaats van het delict, te weten de [adres 7] te Noord-Scharwoude, en camerabeelden van de omgeving van de Korenmolen/Staartmolen/Watermolen te Noord-Scharwoude.

Uit de camerabeelden van de [adres 16] volgt dat bij de overval sprake was van een dadergroep van vijf personen. Te zien is dat om 03:44 uur deze groep van vijf personen de steeg van [adres 7] binnengaat waarna de overval op [slachtoffer 13] en [slachtoffer 14] volgt. Op de verschillende beelden zijn vijf personen te zien in donkere kleding met hoodies. De getuige [getuige 6] , die vier van de vijf daders de steeg uit zag [slachtoffer 14] en in de rug werd gelopen door een vijfde dader met een revolver, heeft het over in ieder geval drie personen met gezichtsbedekking (kappen). Omstreeks 04:34 uur verlaten de daders de plaats van het delict.

Op grond van bovenstaande bevindingen stelt de rechtbank vast dat de groep van vijf daders die te zien is op de beelden van de plaats van het delict, dezelfde groep is die later is te zien op de beelden van de omgeving Korenmolen/Staartmolen/Watermolen. Het aantal personen, hun kleding, de rugtas met camouflageprint en gezichtsbedekking komen namelijk overeen. Ook zit er weinig tijd tussen de video-opnames en is een deel van de buit (de portemonnee) teruggevonden op de route van de Oranjestraat naar de Staartmolen. Dit betekent dat naar het oordeel van de rechtbank vaststaat dat de daders van de woningoverval van de [adres 7] zich daarna bevinden in de omgeving Korenmolen/Staartmolen/Watermolen.

Vervolgens ziet de rechtbank zich geplaatst voor de vraag of wettig en overtuigend bewezen kan worden dat de verdachte één van deze daders is.

Voorbereiding en afspreken bij [verdachte]
Uit de bewijsmiddelen blijkt dat de verdachte en zijn medeverdachten op 21 juli 2021 contact met elkaar hebben gehad om die avond af te spreken. Uit de WhatsApp-berichten leidt de rechtbank af dat [medeverdachte 4] contact heeft met [verdachte] en dat [verdachte] aan [medeverdachte 4] vraagt om een auto (“wagie”) te regelen en dat hij moet zorgen dat alles klaar is (“regel alles reddy”). [medeverdachte 4] geeft dan aan [verdachte] aan dat het hem niet lukt om een auto te regelen (“ik kan nu geen waggie fixen”).

Ondertussen heeft [medeverdachte 4] contact met [medeverdachte 2] . [medeverdachte 4] zegt: “lekker vanavond bij Pinda”. Uit het dossier blijkt dat Pinda de bijnaam van [verdachte] is. [medeverdachte 4] vraagt aan [medeverdachte 2] of hij ook aanwezig is. [medeverdachte 2] zegt dat hij aanwezig is en vraagt aan [medeverdachte 4] of alles geregeld (“gefixt”) is en of er een auto geregeld is om spullen weg te kunnen nemen (“een waggie om spullen te rossen”). [medeverdachte 4] geeft daarop aan dat [verdachte] een bus heeft geregeld. [medeverdachte 2] is dan tevreden (“oke cool bro”). Hij zegt dat hij op dat moment (16:28 uur) in Duinrell is en dat hij er rond 12 is (de rechtbank begrijpt: twaalf uur ‘s nachts).

Uit de berichten tussen [verdachte] en [medeverdachte 4] leidt de rechtbank af dat [medeverdachte 4] aan [verdachte] vraagt of hij hem kan ophalen van station Heerhugowaard. [verdachte] antwoordt dat dat kan en dat hij eraan komt. Om 21:54 uur geeft [medeverdachte 4] aan dat hij [verdachte] belt als hij er bijna is en om 22:39 uur is [medeverdachte 4] kennelijk gearriveerd, want dan vraagt hij waar [verdachte] is. Op de camerabeelden van de [adres 17] is vervolgens te zien dat [verdachte] en [medeverdachte 4] omstreeks 23:02 uur achter elkaar aanlopen in de richting van de woning van [verdachte] .

Om 23:06 uur vraagt [medeverdachte 2] aan [medeverdachte 4] of hij met [verdachte] is en geeft hij aan dat hij zo uit huis gaat. Uit de verklaring van [medeverdachte 2] bij de politie volgt dat hij in de nacht van
21 op 22 juli 2021 met [naam 8] in de woning van [verdachte] was.

Op grond van het vorenstaande stelt de rechtbank vast dat [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [verdachte] in de avond voor de overval hebben afgesproken in de woning van [verdachte] en dat er een auto moest worden geregeld om “spullen te rossen”.

[getuige 2] heeft tijdens haar verhoor bij de politie op 3 oktober 2022 de bewegende beelden van de [adres 18] zoals vertoond in Opsporing Verzocht bekeken, en een still (overzichtsfoto) waarop van links naar rechts de daders 1 tot en met 5 te zien zijn (zoals te zien op p. 581 in Map ZD07). [getuige 2] heeft aangegeven iedereen te herkennen op de beelden. Zij heeft daarover gezegd dat als je met iemand omgaat, dat je diegene dan herkent. Op de overzichtsfoto herkent zij persoon 1 als zijnde [verdachte] . Persoon 2 met de schoudertas herkent zij als [medeverdachte 2] . Persoon 3 met de camouflagerugzak is volgens haar [medeverdachte 4] . Personen 4 en 5 zouden volgens [getuige 2] [naam 3] en een vriend van hem zijn. Verder heeft zij verklaard dat zij de auto die op de haar getoonde beelden de straat uitrijdt, herkent als de auto van [naam 8] .

Betrouwbaarheid van de verklaring van [getuige 2]
De verdediging heeft gesteld dat de verklaringen van de getuige [getuige 2] moeten worden uitgesloten van het bewijs, omdat zij op belangrijke onderdelen niet duidelijk, wisselend en inconsistent heeft verklaard. Dit verweer wordt verworpen.

Hoewel duidelijk is dat [getuige 2] over verschillende onderwerpen niet eenduidig of consistent heeft verklaard, maakt dit niet dat haar verklaring in het geheel niet betrouwbaar zou zijn. Voor de herkenning van de verdachten op de camerabeelden door [getuige 2] is van belang dat de beelden van een redelijke kwaliteit zijn, dat de gezichten van de personen op de beelden niet steeds bedekt zijn en dat [getuige 2] de verdachten goed kent, wat herkenning van de verdachten op de beelden vergemakkelijkt.

De rechtbank acht de verklaring van [getuige 2] – voor zover deze voor het bewijs wordt gebruikt – betrouwbaar, omdat deze voldoende gedetailleerd en concreet is en op essentiële onderdelen steun vindt in ander bewijsmateriaal. De rechtbank zal de verklaring van [getuige 2] dan ook gebruiken voor het bewijs, maar alleen voor zover haar verklaring steun vindt in ander bewijsmateriaal.
Ondersteuning voor de verklaring van [getuige 2]
Allereerst vindt de verklaring van [getuige 2] in relevante mate ondersteuning in de verklaring van [naam 8] die net als [getuige 2] aan de politie heeft verklaard dat zij één keer samen met [medeverdachte 2] bij [verdachte] en [getuige 2] thuis is geweest en dat zij toen de hele tijd samen met [getuige 2] in de woonkamer heeft gezeten. Ook heeft [naam 8] verklaard dat er die avond een groep van vier of vijf mannen in de keuken aanwezig was, waaronder [verdachte] en [medeverdachte 2] . [naam 8] heeft verklaard dat zij op de bank in slaap is gevallen en dat [medeverdachte 2] haar wakker heeft gemaakt, waarna [naam 8] en [medeverdachte 2] naar huis zijn gegaan. Volgens [naam 8] was toen alleen [verdachte] in de keuken. Zowel [naam 8] als [medeverdachte 2] hebben aan de politie verklaard dat zij samen wegrijden in de auto die om 04:50 uur wegrijdt over de Korenmolen, komende vanaf (de parkeerplaats achter) de Staartmolen. De verklaring van [naam 8] over het verloop van de avond/nacht past dus bij wat [getuige 2] hierover heeft verklaard.

Zoals hiervoor is overwogen heeft [getuige 2] [verdachte] herkend als degene die op de beelden van de [adres 18] voorop loopt (persoon 1). Zij herkent hem onder meer aan zijn loopje en beige schoenen en geeft daarbij aan dat hij een muts op heeft, maar geen gezichtsbedekking. [medeverdachte 2] heeft zij herkend als persoon 2. Op de beelden van de [adres 18] draagt persoon 2 een sporttas ter hoogte van de rechterheup.
Op de beelden van de [adres 17] is te zien dat persoon 1 nog steeds voorop loopt. Op deze beelden is ook te zien dat deze persoon geen gezichtsbedekking draagt, maar een muts op lijkt te hebben met een capuchon daaroverheen, zoals [getuige 2] heeft beschreven. Persoon 2, met de sporttas nu kruiselings om zijn schouder, loopt als derde de steeg in naast [adres 17] .
Vervolgens is op de beelden van de [adres 24] te zien dat de personen 1 en 2 omstreeks 04:43 uur achter elkaar aan de steeg naast [adres 17] uitkomen en vanaf de achterzijde van de Staartmolen, recht over de parkeerplaats, richting de Watermolen lopen. Persoon 2 doet tijdens het lopen de sporttas af en houdt hem in zijn hand. Uit de beelden van [adres 20] en [adres 21] volgt dat personen 1 en 2 doorlopen naar het voetpad richting [adres 22] tot en met [adres 23] . Komende vanaf dat voetpad, uit de richting van de parkeerplaats, is de tweede woning aan de rechterkant de woning van [verdachte] .

De rechtbank concludeert dat wat [getuige 2] en [naam 8] hebben verklaard, past bij hetgeen op de hiervoor beschreven camerabeelden is te zien en het daarbij behorende tijdspad.

De rechtbank komt op grond van het voorgaande dan ook tot de conclusie dat [medeverdachte 2] en [verdachte] behoorden tot de groep van vijf daders die te zien is op de camerabeelden. [medeverdachte 2] en [verdachte] zijn degenen die samen teruglopen naar de woning van [verdachte] , waar [medeverdachte 2] [naam 8] heeft opgehaald. Zeven minuten later vertrokken [medeverdachte 2] en [naam 8] met de auto van [naam 8] richting Hoogvliet Rotterdam.

Over persoon 3 op de beelden van de [adres 18] , de persoon met de rugzak met camouflageprint, heeft [getuige 2] verklaard dat dit [medeverdachte 4] is. Haar verklaring vindt op dit punt ondersteuning in het proces-verbaal van bevindingen van 1 december 2022, waaruit samengevat volgt dat het uiterlijk van [medeverdachte 4] past bij persoon 3 (de kleinste verdachte met de rugzak met camouflageprint). Uit het proces-verbaal volgt dat het uiterlijk van persoon 3, wat betreft lengte, haardracht, (bakke)baarden en wenkbrauwen overeenkomt met het uiterlijk van [medeverdachte 4] , waarbij dit uiterlijk is vergeleken met een selfie van [medeverdachte 4] van 23 juli 2021, een dag na de overval. Ook passen de schoenen van persoon 3 bij de schoenen die [medeverdachte 4] eerder op de avond omstreeks 23:00 uur aan had.

Daar komt bij dat uit de getuigenverklaring van [getuige 4] volgt, in combinatie met chatberichten die zij elkaar hebben gestuurd, dat [getuige 4] [medeverdachte 4] op 22 juli 2021 in de loop van de ochtend heeft opgehaald op de Watermolen in Noord-Scharwoude. [medeverdachte 4] heeft toen aan [getuige 4] verteld wat er die avond was gebeurd, over de overval op de wietplantjes. [medeverdachte 4] zou tips hebben gekregen van jongens uit Amsterdam. Door middel van een chatbericht heeft [medeverdachte 4] aan [getuige 4] gevraagd om tegen niemand iets te zeggen.

Kwalificatie

Aan de verdachten is ten aanzien van aangever [slachtoffer 14] het medeplegen van zowel een poging tot gekwalificeerde doodslag (artikel 288 Sr) als diefstal met geweld/afpersing (artikel 312/317 Sr) ten laste gelegd. De rechtbank verwijst allereerst naar de in zaaksdossier Zwenkau gemaakte algemene opmerkingen over de eisen die de wet stelt aan een bewezenverklaring van gekwalificeerde doodslag. Hieronder licht de rechtbank toe waarom voor [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [verdachte] aan die eisen is voldaan.

Opzet
Uit de bewijsmiddelen volgt dat sprake was van vijf daders, onder wie in elk geval twee daders met een vuurwapen. Immers, [slachtoffer 14] is beschoten met een Scorpion en de getuige [getuige 6] beschrijft een revolver. Een andere dader had een (hand)bijl bij zich. Zij zijn eerst de schuur binnengedrongen waar [slachtoffer 13] verbleef, hebben hem met een vuurwapen en een bijl bedreigd en hebben hem vastgebonden met tape. Vervolgens is één van de daders de woning van [slachtoffer 14] binnengegaan, nadat een raam was verwijderd. [slachtoffer 14] lag te slapen op de bank. Hij is wakker geworden, van de bank gesprongen en is vervolgens afgegaan op de dader die in zijn woning was. Op dat moment is [slachtoffer 14] , door een dader die buiten voor het uitgenomen raam in de steeg stond, beschoten in de borst.

Uit het voorgaande volgt naar het oordeel van de rechtbank niet dat de daders de woning zijn binnengedrongen met de intentie [slachtoffer 14] van het leven te beroven. Hun opzet was er in de eerste plaats op gericht om een overval te plegen en zo geld, hennep en/of waardevolle goederen mee te nemen. De daders hebben immers tegen zowel [slachtoffer 13] als de getuige [getuige 6] geroepen ‘waar is de wiet’. Nadat [slachtoffer 14] met het vuurwapen is neergeschoten en hij is gevlucht, is de woning nog doorzocht en is in ieder geval [slachtoffer 14] portemonnee weggenomen. Van zogenoemd ‘vol’ opzet op de dood van [slachtoffer 14] is naar het oordeel van de rechtbank dan ook geen sprake.

Voorwaardelijk opzet
Vervolgens dient de vraag te worden beantwoord of sprake is geweest van voorwaardelijk opzet op de dood.

In dit kader overweegt de rechtbank dat wanneer men met een geladen vuurwapen een woning binnendringt of probeert binnen te dringen, zeker op een tijdstip dat de bewoners slapen, de kans aanmerkelijk is dat aanwezige bewoners wakker worden, zich tegen dat binnendringen zullen verzetten en dat daarbij, in ieder geval om aan de verzettende bewoner te ontkomen, het wapen wordt gebruikt tegen die bewoner.

[slachtoffer 14] is in de borst geschoten met een (semi-)automatisch wapen. De borst is een kwetsbaar deel van het lichaam omdat zich daarin vitale organen bevinden. Dit volgt ook uit de in het dossier aanwezige letselverklaring, waarin staat: “In algemene zin kan een penetrerende geweldsinwerking in de borstholte zoals een kogel potentieel levensbedreigend letsel veroorzaken. In de borstkas bevinden zich essentiële structuren zoals organen, (slag)aders en zenuwen.”

De rechtbank stelt vast dat in deze zaak sprake was van een aanmerkelijke kans dat bij de overval op verzet zou worden gestuit en dat daarbij het vuurwapen zou worden gebruikt. Door de woning op deze wijze binnen te dringen hebben ook de daders, die niet de schutter waren, die aanmerkelijke kans bewust aanvaard. De verdachte is ook betrokken is geweest bij andere overvallen, waarbij deze overval in Noord-Scharwoude de laatste is van een reeks. Ook bij die andere overvallen zijn één of meer vuurwapens gebruikt, is in meerdere gevallen door de verdachte geschoten en tijdens de voorlaatste overval is een dodelijk slachtoffer gevallen. Onder deze omstandigheden kan bezwaarlijk worden volgehouden dat de verdachte er geen rekening mee hoefde te houden dat een vuurwapen gebruikt zou worden. Er is sprake van voorwaardelijk opzet op doodslag.

Oogmerk
Tevens kan bewezen worden verklaard dat de daders deze poging tot doodslag hebben gepleegd met het oogmerk om de uitvoering van de overval gemakkelijk te maken en om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf en aan de andere deelnemers hetzij straffeloosheid, hetzij het bezit van het wederrechtelijk verkregene te verzekeren. Dit blijkt immers uit het feit dat het schot is gelost toen zij bij het binnendringen van de woning op de bewoner stuitten. Nadat [slachtoffer 14] zwaar gewond was geraakt en de woning kon uitvluchten, is de woning nog doorzocht op zoek naar waardevolle goederen en is in ieder geval de portemonnee van [slachtoffer 14] meegenomen.

Conclusie

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte zich samen met [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van een poging tot gekwalificeerde doodslag. De rechtbank komt op grond van al het voorgaande ook tot een bewezenverklaring van het medeplegen van de diefstallen met (bedreiging met) geweld jegens [slachtoffer 13] en [slachtoffer 14] , ten gevolge waarvan [slachtoffer 14] zwaar lichamelijk letsel heeft bekomen.

De rechtbank merkt op dat hierbij wat betreft aangever [slachtoffer 14] sprake is geweest van eendaadse samenloop van de poging tot gekwalificeerde doodslag en diefstal met (bedreiging met) geweld. Dat betekent dat deze gedragingen van de verdachte weliswaar twee strafbare feiten opleveren maar hem in wezen één verwijt wordt gemaakt nu het gaat om dezelfde handelingen die op dezelfde tijd en plaats plaatsvonden.

4.3.6.2 Vrijspraak van medeplegen van afpersing

Uit het bewijs volgt dat van de aangevers goederen zijn weggenomen. Niet gebleken is dat zij door (bedreiging met) geweld zijn gedwongen om goederen af te geven aan de daders. De rechtbank spreekt de verdachte daarom vrij van (het medeplegen van) afpersing.

De verdediging heeft bepleit dat de verdachte van de ten laste gelegde deelname aan een criminele organisatie moet worden vrijgesproken, omdat niet wettig en overtuigend kan worden bewezen dat de verdachte (als medepleger) betrokken is geweest bij de ten laste gelegde woningovervallen.

Juridisch kader

De rechtbank moet beoordelen of de verdachte heeft deelgenomen aan een organisatie in de zin van artikel 140 Sr. Het eerste lid van dat wetsartikel luidde ten tijde van het tenlastegelegde:

“Deelneming aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vijfde categorie.”

De rechtspraak van de Hoge Raad over artikel 140 Sr laat zich (voor zover relevant voor deze zaak) als volgt samenvatten.n

vgl. HR 5 juli 2022, ECLI:NL:HR:2022:969.

Onder een ‘organisatie’ moet worden verstaan een samenwerkingsverband tussen tenminste twee personen met een zekere duurzaamheid en structuur.

Van ‘deelneming’ aan een organisatie als bedoeld in artikel 140 Sr kan slechts dan sprake zijn als de betrokkene behoort tot het samenwerkingsverband en een aandeel heeft in gedragingen dan wel gedragingen ondersteunt die strekken tot of rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van het in dat artikel bedoelde oogmerk.

Het is niet vereist dat vast komt te staan dat de betrokkene heeft samengewerkt met, of in ieder geval bekend is met alle andere personen die deel uitmaken van de organisatie of dat de samenstelling van het samenwerkingsverband steeds dezelfde is. De deelneming moet voor de betrokkene op zichzelf worden beoordeeld. Het is dus bijvoorbeeld niet van belang of andere personen meer hebben gedaan of een belangrijker rol vervulden dan de betrokkene.

De onderhavige zaak
De rechtbank overweegt, onder verwijzing naar de inhoud van de in bijlage 2 opgenomen bewijsmiddelen waaronder die van de hiervoor reeds bewezen verklaarde gewapende overvallen, dat voldoende is gebleken van een duurzame samenwerking en een min of meer gestructureerd samenwerkingsverband tussen de verdachte en de medeverdachten [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] .

De in het dossier aanwezige communicatie tussen de verdachten en met anderen laat zien hoe de verdachte zich samen met [medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] gedurende ongeveer een jaar bezighield met gewapende en gewelddadige overvallen op woningen en één tankstation. Zij hadden veelvuldig contact met elkaar over – samengevat – adressen die moesten worden gecheckt, het regelen van vluchtauto’s en (de aanschaf van) wapens, dempers en munitie. Zij verzamelden vaak (zowel voorafgaand aan als na afloop van de overval) met elkaar in de woning van de verdachte of in de loods van [medeverdachte 3] . Uit onder andere de getuigenverklaring van [medeverdachte 6] van 25 maart 2023 blijkt dat de verdachten uit waren op tips om overvallen te kunnen plegen.

Uit de communicatie die tussen de verdachten plaatsvond blijkt ook hun intentie, namelijk met het plegen van overvallen geld en waardevolle spullen verkrijgen. Regelmatig hadden zij het over geld (doekoe) dat moest worden gemaakt, omdat ze “honger” hadden. Illustratief is in dit verband een op het Snapchataccount van [getuige 2] aangetroffen filmpje van de verdachte van 2 april 2021. Op dit filmpje is te zien dat de verdachte door een woonkamer loopt in een vermoedelijk kogelwerend vest. Tijdens het lopen en praten is te zien dat hij zijn rechterhand zodanig plaatst dat het lijkt alsof hij een pistool gericht houdt. Op het filmpje is te horen dat de verdachte het volgende zegt: “ntv helemaal niks die sh*t op jullie poesje is voor ons een sample. Is die sh*t goed sta ik direct op je drempel, geef je paar (FON) koeffoes voor de combo van de kluis en de inhoud gaat met ons mee naar huis...ah”.

Verder blijkt uit de stukken in het dossier dat de verdachten van tevoren routes bekeken, waarbij er aandacht was voor de locatie van ANPR-camera’s. Ook blijkt uit het dossier dat tijdens de overvallen de telefoons van de verdachten vermoedelijk werden uitgezet en dat er vuurwapens, breekijzers en soms ook materiaal om slachtoffers te kunnen vastbinden mee werd genomen, zoals tiewraps (onderzoek Millet) en tape (onderzoeken Ararat en Willich).
Een handelwijze zoals hiervoor geschetst vergt een planmatige aanpak, samenwerking en duidelijke afstemming tussen de daarbij betrokken personen. Er was een duidelijke rolverdeling, die inhield dat [medeverdachte 3] zich overwegend bezig hield met het regelen van vluchtauto’s en het besturen ervan, terwijl de anderen, gekleed in donkere kleding met capuchons, bivakmutsen en/of (mond)maskers, gewapend naar binnen gingen. Daarmee is overigens niet gezegd dat [medeverdachte 3] een ten opzichte van zijn mededaders ondergeschikte rol vervulde. De rechtbank heeft bij de beoordeling van de rol van [medeverdachte 3] bij de afzonderlijke overvallen steeds toegelicht waarom [medeverdachte 3] als medepleger kan worden aangemerkt en de rechtbank ziet in hem een aan de anderen gelijkwaardige deelnemer aan de organisatie.

Met de bewezenverklaring van de in dit vonnis besproken overvallen is komen vast te staan dat de verdachte behoort tot het samenwerkingsverband en een aandeel heeft gehad in gedragingen dan wel gedragingen heeft ondersteund die strekken tot of rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van die overvallen.

De verdachte en zijn medeverdachten zijn in het verwezenlijken van het oogmerk van de organisatie ook geslaagd gelet op de bewezen verklaarde overvallen. Het verweer van de verdediging dat de verdachte geen aandeel heeft gehad in gedragingen die strekken tot of rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van het oogmerk van de organisatie, is met de bewezenverklaring van de in dit vonnis besproken overvallen reeds verworpen.

Op grond van de inhoud van de bewijsmiddelen en hetgeen hiervoor is overwogen, komt de rechtbank dan ook tot de conclusie dat er sprake was van een duurzaam en gestructureerd samenwerkingsverband dat zich in de ten laste gelegde periode, in wisselende samenstelling, maar met een vaste kern, heeft beziggehouden met het plegen van gewelddadige, gewapende overvallen.

Dit betekent dat de onder feit 11 aan de verdachte ten laste gelegde deelname aan een criminele organisatie wettig en overtuigend kan worden bewezen.